مطالعات اقتصاد اسلامی

شناخت رفتار مصرفی مصرف کنندگان ایرانی به منظور پیشبرد اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسا دکتری رشته علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 عضو هیئت علمی / گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.30497/ies.2023.241577.2014

چکیده

شناخت رفتار مصرفی، مصرف‌کنندگان به منظور نهادینه کردن روش صحیح و مناسب استفاده از منابع مادی و غیر مادی کشور بسیار ضروری است. چرا که با توجه به بند 8 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، این شناخت باعث ارتقای شاخص‌های زندگی مردم و کاهش هزینه‌ها خواهد شد. هدف اصلی در این مقاله شناخت رفتار مصرف کنندگان ایرانی به وسیله استخراج کشش های قیمت و درآمدی با استفاده از الگوی تقریب خطی سیستم تقاضای تقریباً ایده آل بر اساس روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط است. برای این منظور 8 گروه کالایی شامل خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات، کفش و پوشاک، مسکن، اثاث و لوازم منزل، بهداشت و درمان، حمل و نقل و ارتباطات، تفریحات، سرگرمی و فرهنگی و سایر گروه ها طی دوره زمانی 1350-1398 در نظر گرفته شده است. یافته‌های این پژوهش نشان داد کشش های خودی قیمتی، برای تمام زیر گروه های 8 گانه کالایی منفی بوده و برای تمام زیر گروه ها غیر از زیر گروه خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات و سایر کالاها کمتر از یک است، کشش درآمدی تمامی گروه کالاها غیر از گروه هشتم با اختلاف بسیار ناچیز از 1 کمتر هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Cognition of Iranian Consumers Consumption Behavior in Order to Advance the Resistance Economy

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Sorkhvandi 1
  • Kiomars Sohaili 2
  • Shahram Fattahi 2

1 Postdoctoral Researcher in Economics, Department of Economics, Faculty of Social Sciences, Razi University

2 Member of Scientific Board / Department of Economics, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

It is very necessary to understand the consumption behavior of consumers in order to institutionalize the correct and appropriate method of using material and non-material resources of the country, because according to paragraph 8 of the general policies of the resistance economy, this knowledge will improve people's life indicators and reduce costs. The main goal of this paper is to understand the behavior of Iranian consumers by extracting price and income elasticities using the linear approximation model of the almost ideal demand system based on seemingly unrelated regressions. For this purpose, 8 product groups including food, beverages and tobacco, shoes and clothes, housing, furniture and household appliances, health and treatment, transportation and communication, entertainment, culture and other groups during the period of 1971- 2019 is considered. The findings of this research showed that price elasticities are negative for all 8 subgroups of goods, and for all subgroups except foods, beverages, tobacco and other goods, the income elasticity is less than one. The non-eighth groups are less than 1 with a very small difference.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance Economics
  • Almost Ideal Demand System
  • Income Elasticity
  • Price Elasticity
  • Cross Elasticity
اشرف‌زاده، سید حمیدرضا؛ و مهرگان، نادر (1387). اقتصادسنجی پانل دیتا. دانشگاه تهران، چاپ اول، تهران: موسسه تحقیقات تعاون.
پژویان، جمشید؛ و احمدی، سید محمد مهدی ( 1393). برآورد کششهای قیمتی و درآمدی گروه­های مصرفی خانوارهای شهری با استفاده از سیستم تقاضای ایده­آل مبتنی بر داده­های تابلویی. فصلنامه علوم اقتصادی، 8 (26)، 13-31 .
حسن­پور،ابراهیم؛ و خالدی، محمد (1379). بررسی ساختار تقاضای گروه­های اصـلی کالا و خدمات مصرفی خانوارهای شهری در ایران.  مجموعه مقالات سـومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی مشهد.
خسروی نژاد، علی اکبر (1383). اثرات ناشی از  کاهش یا حذف یارانه ( در گروه کالاهای خوراکی) بر روی خانوارهای شهری ایران در چهارچوب شاخص هزینه زندگی و سیستم معادلات تقاضا. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران.
شاه آبادی، ابوالفضل؛ سحابی، بهرام؛ سلمانی، یونس؛ و ولی نیا، آرش. (1396). برآورد کشش‌های تقاضای بیمه­های اشخاص و اندازه‌گیری اثرات رفاهی افزایش حق بیمه‌ها: کاربردی از سیستم تقاضای تقریباً ایده آل. پژوهشنامه بیمه (صنعت بیمه) 33(2)، 1-20.
شکیبایی، علیرضا؛ حری، حمیدرضا؛ و ایرانی کرمانی، فاطمه ( 1385). برآورد کشش­های تقاضای خدمات درمانی با استفاده از مدل تقاضای AIDS. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران(27)، 199-230.
صدیقی، حمید (1388). اقتصادسنجی کاربردی رهیافت کاربردی.ترجمه شیرین بخش، شمس‏الله. قم: انتشارات آوار نور.
صمدی، علی حسین (1383). ارزیابی انتقادی کاربرد سیستم تقاضای تقریبا ایده آل AIDS  در تحلیل رفتار مصرفی: مطالعه موردی خانوارهای شهری و روستایی استان کهگیلویه و بویر احمد. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 6 (20(، 157-187.
عباسی­نژاد حسین؛ و تشکینی، احمد ( 1389). اقتصاد سنجی کاربردی (پیشرفته).  چاپ اول، تهران: انتشارات نور علم.
عزیزی، جعفر؛ و ترکمانی، جواد (1380). تخمین توابع تقاضای انواع گوشت در ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 9(34)، 217-237.
قربانی، محمد، شکری، الهام و مطلبی، مرضیه (1389). الگوی تصحیح خطای سیستم تقاضای تقریباً ایده­آل برای انواع گوشت در ایران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، (69)، 132-112.
کهنسال، محمدرضا؛ و هاتف، حکیمه (1384). بررسی شکاف تقاضای گروههای عمده شهری و روستایی در ایران (تحلیلی بر سیاست هدفمند نمودن یارانه ها). پنجمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران.
مجاور حسینی، فرشید (1386). برآورد کشش­های قیمتی و درآمدی برای گروه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایده­آل. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 15(57)، 199-224.
محمدی،علیرضا (1389). بررسی روند و کشش مخارج آموزش عمومی در سبد مصرفی خانوار.  محله تعلیم و تربیت، (104)، 91 - 116.
Abbasi-Nejad, H and Tashkini, A. (2010). Applied econometrics (advanced). First Edition. Tehran: Noor Elm Publications. )In Persian(
Ashrafzadeh, S. H. and Mehregan, N. (2008). Panel data econometrics. University of Tehran. First Edition. Tehran: Taavoon Research Institute. )In Persian(
Azizi, J and Torkmani, J. (2001). Estimation of demand functions for different types of meat in Iran. Agricultural Economics and Development, 9 (34) , 217-237. )In Persian(
Blanciforti, L. A., Green, R. D., & King, G. A. (1986). US consumer behavior over the postwar period: an almost ideal demand system analysis. Monograph
Breusch, T.S. and Pagan, A.R. (1979). A Simple Test for Heteroscedasticity and Random Coefficient Variation. Econometrica, 47, 1287-1294.
Deaton and Muellbauer, J. (1980). An Almost Ideal Demand System. American Economic Review, 70, 312-36.
Deaton, A., and Muellbauer, J. (1980). An almost ideal demand system. The American economic review, 70(3), 312-326.‏
Ghorbani, M, Shokri, E and Motalebi, M. (2010). A model of almost ideal demand error correction system for different types of Meat in Iran. Journal of Agricultural Economics and Development, 69, 132-112. )In Persian(
Hassan-Pour, E and Khaledi, M. (2000). Investigating the demand structure of the main groups of goods and consumer services of urban households in Iran. Proceedings of the Third Agricultural Economics Conference, Mashhad. )In Persian(
Hayes, D. J., Wahl, T. I., & Williams, G. W. (1990). Testing restrictions on a model of Japanese meat demand. American Journal of Agricultural Economics, 72(3), 556-566.‏
Khosravi-Nejad, A.A. (2004). Effects of reducing or eliminating subsidies (in the group of foodstuffs) on urban households in Iran within the framework of the cost of living index and the system of demand equations. Ph.D. Thesis . Islamic Azad university. Science and Research Branch. Tehran. )In Persian)
Kohansal, M, R, Hatef, H. (2005). Investigating the Demand Gap of Major Urban and Rural Groups in Iran (An Analysis on Subsidy Targeting Policy). Fifth Iranian Agricultural Economics Conference. )In Persian(
Mohammadi, A (2010). Investigating the trend and elasticity of public education expenditure in the household consumption basket. Journal of Education, 104, 91-116. )In Persian(
Mojaver-Hosseini, F. (2007). Estimating price and revenue elasticities for the group of food and non-food goods using an almost ideal demand system. Journal of Agricultural Economics and Development, 15 (57), 199-224. )In Persian(
Motafker-Azad, Mohammad Ali; Aghajani, Habib and Kazem Amjadi. (2007). The investigation and analysis of demand function and consumption behavior of urban households. Productivity Management 2, 199-226. )In Persian(
Pajouyan J. and Ahmadi S.M.M.(2014) Estimation of price and income elasticities of consumption groups of urban households using almost ideal demand system based on panel data, Financial Economics, 8(26),13-32. (In Persian)
Samadi, Ali Hussein (2004). A critical review of almost ideal demand system (AIDS) Application in consumer demand analysis: A case study of urban and rural Households of Kohghilouye-and- Boyer-Ahmad Province. Iranian Journal of Economic Research, 6 (20), 157-187. )In Persian(
Shahabadi A., Sahabi B., Salmani Y., and Valinia A. (2017), Estimation of individual insurance dElasticities and measuring the welfare impact of premium increases: An application of almost ideal demand system. Iranian Journal of Insurance Research, 6(2), 1-20. (In Persian)
Shakibaei, A, Hori, H and Irani Kermani, F.(2006). Estimation of elasticities of demand for health services using AIDS model. Iranian Journal of Economic Research, 27, 199-230. )In Persian(
Tiffin, A., & Tiffin, R. (1999). Estimates of food demand elasticities for Great Britain: 1972–1994. Journal of Agricultural Economics, 50(1), 140-147.‏
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29
شهریور 1402
صفحه 181-200