مطالعات اقتصاد اسلامی

بررسی رویکردهای مختلف به قاعده‌ی نفی‌سبیل و دلالت‌های آن در موضوع پیام‌رسان‌های مالی بین‌المللی و مقایسه راهکارهای جایگزین سوئیفت در جهت تحقق این قاعده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد معارف اسلامی و اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه امام‌صادق (ع)، تهران، ایران

2 دکتری علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بعد از انقلاب اسلامی و ادامه یافتن رویکرد خصمانه دشمنان ایران و انقلاب به خصوص ایالات‌متحده، ایران نیز می‌بایست در تمامی عرصه‌ها خود را آماده مقابله و دفاع می‌کرد. در عرصه اقتصادی، ایالات‌متحده در همان سال‌های اول انقلاب، ایران را زیر فشار تحریم‌های خود (تحریم‌های اولیه) قرار داد، تحریم‌های فراسرزمینی علیه ایران را نیز از سال 1984 آغاز کرد که به دلیل وجود موانع حقوقی از سال 1996 ترتیب اثر یافت. با وجود این عمده تحریم‌های ایران از سال 2010 وضع شد و نظام پولی و مالی خصوصاً بانک‌های ایرانی و بانک‌مرکزی ایران یکی پس از دیگری به لیست تحریم‌ها اضافه شدند. پیامرسان سوئیفت با ثبت دقیق اطلاعات تراکنش‌های مالی به تسهیل مبادلات تجاری بین‌المللی کمک می‌نماید. دسترسی آمریکا به دیتاسنتر غیراروپایی سوئیفت و اشراف بر تمامی تراکنش‌های مالی بین‌المللی‌ ایران، امکان اعمال تحریم‌ها و شناخت برخی از گلوگاه‌های موجود جهت دورزدن تحریم‌ها را تسهیل کرده‌است. بنابراین سوئیفت را می‌توان به عنوان مهم‌ترین ابزار در دست ایالات‌متحده جهت نظارت بر تحقق و اعمال تحریم‌های خصمانه علیه ایران دانست. در مقاله پیش‌رو که مبتنی بر روش تحلیلی-کتابخانه‌ای نگاشته شده‌است، قصد داریم ضمن بررسی رویکردهای مختلف به قاعده نفی‌سبیل، نشان دهیم در کدام نگاه استفاده از پیامرسان‌های متمرکز مالی بین‌المللی از جمله سوئیفت، می‌تواند منجر به نقض قاعده نفی‌سبیل شده و در ادامه با بررسی ویژگی‌های پیامرسان‌های غیرمتمرکز، مبتنی بر فناوری دفترکل توزیع‌شده (DLT) مانند بلاکچین، نشان خواهیم داد چطور این پیامرسان‌ها با جلوگیری از اشراف و نظارت ایالات‌متحده، به اجرای قاعده نفی‌سبیل در روابط تجاری جمهوری ‌اسلامی ‌ایران کمک می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Scrutiny different approaches to the Nafisabil rule and its implications for international financial messagers and comparing alternative Swift solutions to meet this rule

نویسندگان [English]

  • Mahdi Salami 1
  • Ali Bgheri 1
  • Mohammad Saeed Shadkar 2

1 M.Sc. Student of Islamic Education and Economics, Faculty of Economics, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

2 PhD in Economics, Faculty of Economics, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

After the Islamic Revolution and the continuation of the hostile approach of the enemies especially the USA, Iran also had to prepare and confront in all areas. In the economic sphere, the USA in the first years of the revolution put Iran under the pressure of its sanctions, and began extraterritorial sanctions against Iran in 1984, which took effect in 1996 due to legal obstacles. However, most of Iran's sanctions were imposed in 2010, and the monetary and financial system, especially Iranian banks and the Central Bank of Iran, were added to the sanctions list. Swift messengers help facilitate international business transactions by accurately recording financial transaction information. US access to Swift's non-European data center and oversight of all of Iran's international financial transactions have facilitated the imposition of sanctions and the recognition of some bottlenecks to circumvent sanctions. Therefore, Swift can be considered as the most important tool in the hands of the USA to monitor the implementation and exertion of hostile sanctions against Iran. This article, which is based on the analytical-library method written, we intend to evaluation different approaches to the Nafisabil rule, to show in which view the use of centralized international financial messengers, including Swift, can lead to a violation of the Nafisabil rule. Characteristics of decentralized messengers, based on DLT such as blockchain, we will show how these messengers help to implement the Nafisabil rule in the trade relations of the Islamic Republic of Iran by preventing the aristocracy and supervision of the USA.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Sanctions
  • Nafisabil Rule
  • Banking Network
  • Financial Messengers
  • Distributed Ledger Technology (DLT)
قرآن کریم
اسدی، زهره و یاوری، کاظم (1399ش). اثر تحریم‌ها بر ناپایداری مالی بانک‌های ایران. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری.
اسلامی، محسن و نقدی، فرزانه (1395ش). ابزار تحریم و سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران. فصلنامه روابط خارجی، سال هشتم، شماره4، 37-71.
امانی جونقانی، الهام؛ باستانی‌فر، ایمان و حیدری، محمدرضا (1400ش). رتبه‌بندی راهکارهای جایگزین سوئیفت در محیط تحریم (مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران). فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی، دوره10، شماره37، 322-349.
انصاری، مرتضی بن محمد امین (شیخ اعظم) (1418). کتاب المکاسب، چاپ اول،
قم: مؤسسه الهادی، ج3.
آقامهدوی، اصغر و اکبری، محمود (1391ش). رابطه قاعده نفی سبیل با استراتژی‌های مطرح در سیاست خارجی (با تکیه بر آیه نفی سبیل). دانش حقوق عمومی. 1(1)، 47-66.
بجنوردی، سید محمد بن حسن موسوی (1401ق). قواعد فقهیه، جلد1، چاپ سوم، تهران: مؤسسه عروج.
جعفری هرندی، محمد (1384ش). قاعده نفی‌سبیل و کاربرد آن در روابط بین‌الملل. مجله تخصصی فقه و مبانی حقوق، شماره2، 65-75.
حر عاملی، محمد بن حسن (1413ق). وسائل الشیعه. جلد26، قم: موسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، 1409ق.
خاشعی ورنامخواستی، وحید؛ گوهری‌فر، مصطفی؛ دهدشتی شاهرخ، زهره و سیف، ولی‌الله (1400ش). واکاوی آینده نظم پولی جهانی و تأثیرات آن بر نظام بانکداری بین‌الملل ایران. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، دوره11، شماره2، صص. 21-40.
دیاری بیدگلی، محمدتقی و داوری، روح الله (1400ش). تأثیر آیه نفی‌سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره44، 7-39.
رازى، ابوالفتوح، حسین بن على (1205ق). روض الجنان و روح الجنان فى
تفسیرالقرآن، مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، ج6.
رایگان، محمود و قاسمیان، رضا (1393ش). نقش قاعده‌ی «نفی‌سبیل» در توسعه‌ی جوامع اسلامی. نشریه حکومت اسلامی، شماره71، 139-164.
رضایی صدرآبادی، محسن (1399ش). تبیین اقتصادی ماهیت پول‌های مجازی و تحلیل آن از منظر اقتصاد اسلامی. پایان‌نامه دکتری. دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد. دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
رضایی، مجید و هاشمی، سید محمدعلی (1391ش). بازخوانی قاعده نفی‌سبیل با رویکردی به اندیشه‌های امام خمینی(س). پژوهشنامه متین، شماره57، 61-86.
زارع قراملکی، محمد (1389ش). اصول تفکر سیاسی در قرآن. چاپ اول، تهران: کانون اندیشه جوان.
زارعی، بهادر؛ زینی‌‌وند، علی و محمدی، کیمیا (1393ش). قاعده نفی‌سبیل در اندیشه اسلامی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 36، 167-182.
سبحانی، جعفر (1395ش). الموجز فی اصول الفقه. غرویان، محسن، و طالبیان، سیدمحمدرضا. جلد2، چاپ یازدهم، قم: دارالفکر.
سبحانی، جعفر (1398ش). دروس موجزه فی علمی الرجال و الدرایه. چاپ دوم، قم: مرکز المصطفی العالمی للترجمه و النشر.
سجادی، سید عبدالقیوم (1380ش). اصول سیاست خارجی در قرآن. فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی، شماره 15، 169-182.
شجاعیان، محمد (1399ش). سیر تحول مفهوم قاعده نفی‌سبیل در فقه سیاسی شیعه. فصلنامه علمی پژوهشی سیاست متعالیه، دوره8، شماره 30، 109-128.
شریف زاده، محمدجواد و حسنی، مجتبی (1393ش). الگوی مطلوب تجارت خارجی در اقتصاد اسلامی و مهمترین اصلاحات نهادی برای پیاده‌سازی آن در ایران. دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره 13، 87-119.
شکاری، روشنعلی؛ ملیحی، سید حمیدرضا، و ممتازنیا، محمدسعید (1396ش). واکاوی فقهی آیه نفی‌سبیل و ادله هم سو و شمول آن نسبت به مناصب انتخابی در دولت مدرن. پژوهشنامه قرآن و حدیث، دوره 11، شماره 21، 31-46.
شهابی، سهراب و شاه بیگ، حسن (1396ش). بحران جهانی 2008 و رویکردهای جمهوری اسلامی ایران در قبال مدیریت بین‌المللی پول. فصلنامه سیاست خارجی، شماره 3، 61-120.
شیخ صدوق، محمد بن علی بابویه قمی (1413ق). من لایحضره الفقیه. جلد4، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی قمی، سید تقی (1381ش). الانوار البهیه فی القواعد الفقهیه. چاپ اول، قم: محلاتی.
طباطبایی، علامه سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. جلد 3، چاپ پنجم، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن (بیتا). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، قم: مکتبه آیت الله
مرعشی، ج1، 3 و 4.
عزیزی، محمود و شریفیان، جمشید (1399ش). بایسته‌های سوئیفت و آسیب‌شناسی آن در حقوق تجارت ایران در پرتو تحریم. نشریه پژوهش و مطالعات اسلامی. شماره 16، 70-89.
علیدوست، ابوالقاسم (1383ش). قاعده نفی‌سبیل. مقالات و بررسی‌ها. شماره 76، 231-235.
فاضل لنکرانی، محمد (1383ش). القواعد الفقهیه. چاپ اول،  قم: مرکز فقه الائمه الاطهار علیهم‌السلام.
 فیروزآبادی، سیدابوالحسن؛ آزادی، جواد؛ زیبنده، حسین؛ برقعی، سید امیررضا و حسینی، سید رسول (1399ش). درآمدی بر حکمرانی فضای مجازی. چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. اداره کل تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، 1386ش.
قرطبی، محمد (1364ش). الجامع الاحکام القرآن. جلد5، چاپ اول، تهران: ناصر خسرو.
کرمی، محمدمهدی و پورمند، محمد (1397ش). مبانی فقهی اقتصاد اسلامی. چاپ شانزدهم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی.
کریمی لاریمی، الیاس (1397ش). بررسی فقهی قاعده نفی‌سبیل. همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، دوره 5.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. جلد1، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کیماسی، مسعود؛ غفاری‌نژاد، امیرحسین و رضایی، سولماز (1395ش). تأثیر تحریم‌های نظام بانکی کشور بر سودآوری آن‌ها. فصلنامه پژوهش‌های پولی-بانکی. سال نهم، شماره 28، 171-197.
محقق داماد، سید مصطفی (1406ق). قواعد فقهی. جلد1، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مراغی، سید میر عبدالفتاح (1215ق). العناوین الفقهیه، قم: انتشارات اسلامی
وابسته به جامعه مدرسین، ج2.
 مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1391ش). مواضع رهبر معظم انقلاب در خصوص تحریم‌ها و دیپلماسی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران. دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
مصطفوی، سید محمد کاظم (1421ق). القواعد مائه قاعده فقهیه معنی و مدرکا و موردا. چاپ چهارم، قم: انتشارات اسلامی.
مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (1915ش). البیان فی براهین احکام القرآن، قم:
انتشارات مؤمنین، ج2.
مکارم شیرازی، ناصر (1370ش). القواعد الفقهیه. جلد1، چاپ سوم، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع).
مکارم شیرازی، ناصر (1371ش). تفسیر نمونه. جلد4، چاپ اول، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
موسوی الخمینی، سید روح الله (1378ش). صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی. جلد9، چاپ اول، تهران: مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
میری رستمی، سید محمد؛ سلیمی، علیرضا؛ ناظمی اشنی، محمدحسین و حسینی، سید علیرضا (1398ش). بررسی الزامات بین‌المللی در مواجهه با قاعده نفی‌سبیل و تأثیر آن در بقاء نظام از منظر قرآن و فقه امامیه. فصلنامه مطالعات قرآنی. شماره40، 111-138.
Holy Quran
Aghamahdavi, Asghar, and Akbari, Mahmoud (2012). The relationship between the rule of denying the mustache and the strategies proposed in foreign policy (based on the verse of denying the mustache). Knowledge of public law. 1 (1), 47-66.
Alidoost, Abolghasem (2004). Rule of Nafisabil. Articles and reviews. (76), 231-235. (in Persian).
Allen, Sarah; Čapkun, Srđjan; Eyal, Ittay; Fanti, Giulia; Ford, Bryan; Grimmelmann, James; Juels, Ari; Kostiainen, Kari, & Meiklejohn, Sarah. (2020). Design Choices for Central Bank Digital Currency: Policy and Technical Considerations, Cambridge, MA.
Amani Junghani, Elham; Bastani Far, Iman, & Heidari, Mohammad Reza (2021). Ranking of Swift alternatives in the sanctions environment (Case study: Islamic Republic of Iran). Economic Strategy, 10(37), 322-349. (in Persian).
Ansari, Murtaza bin Muhammad Amin (Great Sheikh) (1418). Book of Gains, First Edition, Qom: Al-Hadi Institute, vol. 3.
Asadi, Zohreh, & Yavari, Kazem (2020). The effect of sanctions on the financial instability of Iranian banks. Quantitative Economics Research. (in Persian).
Azizi, Mahmoud, & Sharifian, Jamshid (2020). Swift requirements and its pathology in Iranian commercial law in the light of sanctions. Journal of Islamic Research and Studies. (16), 70-89. (in Persian).
Bechtel, Alexander; Ferreira, Agata; Gross, Jonas, & Sandner, Philipp (2022). The Future of Payments in a DLT-Based European Economy: A Roadmap. Markus Heckel, Franz Waldenberger (Eds.): The Future of Financial Systems in the Digital Age: Perspectives from Europe and Japan. 89–116. Available online at https://doi.org/10.1007/978-981-16-7830-1_6.
Bojnurdi, Sayyid Muhammad ibn Hassan Mousavi (1981). Rules of Jurisprudence, Vol. 1, Third Edition, Tehran: Orouj Institute. (in Persian).
Congressional research service (CRS). (2021). International Financial Messaging Systems, retrieved from: https://sgp.fas.org/crs/row/R46843.pdf
Diari Bidgoli, Mohammad Taghi, & Davari, Ruhollah (2021). The effect of Nafisabil verse on the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. Journal of Quranic Knowledge, (44), p. 7-39. (in Persian).
Europen Parliament (2020). Blockchain for supply chains and international trade. Retrieved from europarl.europa.eu: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2020/641544/EPRS_STU(2020)641544_EN.pdf.
Fantacci, Luca & Gobbi, Lucio (2021). Stablecoins, Central Bank Digital Currencies and US Dollar Hegemony: The Geopolitical Stake of Innovations in Money and Payments. Accounting, Economics, and Law: A Convivium.
Fazel Lankarani, Mohammad (2004). Al-Ghavaed al-Fighhiyya. First Edition, Qom: Center for the Jurisprudence of the Imams. (in Arabic).
Firoozabadi, Seyed Abolhasan; Azadi, Javad; Zibandeh, Hussein; Borghei, Seyed Amir Reza, & Husseini, Seyed Rasoul (2020). An Introduction to Cyber ​​Governance. First Edition, Tehran: Imam Sadegh University. (in Persian).
Huur Al-ameli, Muhammad ibn Hassan (1989). Wasa'il al-Shia. Vol. 26, Qom: Al-Bayt Institute. (in Arabic).
Ikhlas, Muhammad Ali (2014). The jurisprudential rule of Nafye-sabil (non-Muslims have no authority over Muslims) and participating in international organizations. A-FQ 5 (1). 34–54.
Islami, Mohsen, & Naqdi, Farzaneh (2016). The tool of US sanctions and foreign policy towards Iran. Foreign Relations, 8(4), 37-71. (in Persian).
Jafari Harandi, Mohammad (2005). The rule of Nafisabil and its application in international relations. Specialized Journal of Jurisprudence and Fundamentals of Law, (2), 65-75. (in Persian).
Karami, Mohammad Mehdi, & Poormand, Mohammad (2018). Jurisprudential Foundation of Islamic Economics. Sixteenth Edition, Tehran: Organization for the Study and Compilation of University Humanities Books (Samt), Research Institute for Humanities Research and Development. (in Persian).
Karimi Larimi, Elias (1397). Jurisprudential study of the rule of Nafisabil. National Conference on New Research in the Field of Humanities and Social Studies, Vol. 5. (in Persian).
Keimasi, Massoud; Ghaffarinejad, Amir Hossein, & Rezaei, Solmaz (2016). The effect of sanctions on the country's banking system on their profitability. Journal of Monetary-Banking Research. 9(28), 171-197. (in Persian).
Khashei Vernamkhasti, Vahid; Goharifar, Mustafa; Dehdashti Shahrokh, Zohreh, & Seif, Waliullah (2021). An analysis of the future of the global monetary order and its effects on Iran's international banking system. Organizational Resource Management Research, 11(2), 21-40. (in Persian).
Koleini, Mohammad ibn Ya'qub (1987). Al-Kafi. Vol. 1, Tehran: Islamic Library. (in Arabic).
KPMG report (2019). 10 predictions for the future of payments, retrieved from: https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/uz/pdf/2020/04/uz-10-predictions-for-the-future-of-payments.pdf
Krugman, Paul R.; Obstfeld, Maurice, & Melitz, Marc J. (2018). International economics. Boston: Pearson Addison-Wesley.
Makarem Shirazi, Naser (1991). Al-Ghavaed al-Fighhiyya. Vol. 1, Third Edition, Qom: Imam Ali Ibn Abi Talib (AS) School. (in Arabic).
Makarem Shirazi, Naser (1992). Tafsir Nemooneh. Vol. 4, First Edition, Tehran: Islamic Library. (in Persian).
Maraghi, Sayyid Mir Abd al-Fattah (1215 AH). The titles of jurisprudence, Qom: Islamic Publications Office Affiliated with the community of teachers, vol. 2.
McDowell, Daniel. (2021). Financial Sanctions and Political Risk in the International Currency System. Review of International Political Economy. 28(3).
Milkau, Udo (2019). International payments: Current alternatives and their drivers.
Miri Rostami, Seyyed Mohammad; Salimi, Alireza; Nazemi Ashni, Mohammad Hossein, & Hosseini, Seyed Alireza (2019). Investigating the international requirements in the face of the rule of Nafisabil and its effect on the survival of the system from the perspective of the Qur'an and Imami jurisprudence. Journal of Quranic Studies. (40), 111-138. (in Persian).
Mohaghegh Damad, Seyyed Mostafa (1986). Jurisprudential rules. Vol. 1, Twelfth Edition, Tehran: Islamic Sciences Publishing Center. (in Persian).
Mousavi Khomeini, Seyyed Ruhollah (1999). Sahifa Imam, a collection of works by Imam Khomeini. Vol. 9, First Edition, Tehran: Imam Khomeini Publishing Hous. (in Persian).
Muqaddas Ardabili, Ahmad ibn Muhammad (1915). Statement in the proofs of the rules of the Qur'an, Qom: Mo'menin Publications, Vol.2.
Mustafavi, Sayyed Mohammad Kazem (2000). The rules are the rule of jurisprudence, meaning, evidence and case. Fourth Edition, Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic).
Qurtabi, Mohammad (1985). Al-Jame al-Ahkam al-Qur'an. Vol. 5, First Edition, Tehran: Naser Khosrow Publications. (in Arabic).
Rayegan, Mahmoud, & Ghasemian, Reza (2014). The role of the Nafisbil rule in the development of Islamic societies. Journal of Islamic Government, (71), 139-164. (in Persian).
Razi, Abu al-Futuh, Husayn ibn Ali (1205 AH). Rooz Al-Jannan and Ruh Al-Jannan in Tafsir al-Quran, Mashhad: Astan Quds Razavi Islamic Research Foundation, vol. 6.
Research Center of the Islamic Consultative Assembly (2012). The positions of the Supreme Leader of the Revolution regarding sanctions and nuclear diplomacy of the Islamic Republic of Iran. Office of Political Studies, Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (in Persian).
Rezaei Sadrabadi, Mohsen. (2020). Economic explanation of the nature of virtual currencies and its analysis from the perspective of Islamic economics. PhD Thesis. Faculty of Islamic Studies and Economics. Imam Sadegh University. (in Persian).
Rezaei, Majid, & Hashemi, Seyed Mohammad Ali (2012). Re-reading the rule Nafisabil with an approach to the thoughts of Imam Khomeini. Matin Research Journal, (57), 61-86. (in Persian).
Risius, Marten, & Spohrer, Kai (2017). A Blockchain Research Framework. Business & Information Systems Engineering, Vol. 59, 385-409.
Sajjadi, Sayyid Abdul Qayyum (2001). Principles of foreign policy in the Qur'an. Political Science, (15), 169-182. (in Persian).
Shahabi, Sohrab, & Shah Beyg, Hassan (2017). The 2008 global crisis and the Islamic Republic of Iran's approaches to international money management. Foreign Policy, (3), 61-120. (in Persian).
Sharifzadeh, Mohammad Javad, & Hasani, Mojtaba (2014). The favorable model of foreign trade in the Islamic economy and the most important institutional reforms for its implementation in Iran. Journal of Islamic Economic Studies, (13), 87-119. (in Persian).
Sheikh Saduq, Muhammad ibn Ali Babawayh Qomi (1993). Man La Yahduruhu al-Faqih. Vol. 4, Qom: Islamic Publishing Office affiliated. (in Arabic).
Shekari, Roshan Ali; Malihi, Seyed Hamid Reza, & Mumtaznia, Mohammad Saeed (2017). Jurisprudential analysis of the verse of Nafisbil and its side arguments and inclusion in relation to elected positions in the modern government. Journal of Quran and Hadith, 11(21), 31-46. (in Persian).
Shojaeian, Mohammad (2020). The evolution of the concept of the Nafisbil rule in Shia political jurisprudence. Journal of Transcendental Politics, 8(30), 109-128. (in Persian).
Sobhani, Jafar (2015). Al-Mujaz in the principles of jurisprudence. Gharavian, Mohsen, & Talebian, Seyed Mohammad Reza. Vol. 2, Eleventh Edition, Qom: Dar al-Fikr. (In Arabic).
Sobhani, Jafar (2019). Dorus Mujazah fi Elmey al-Rijal & al-Derayah. Eighth Edition, Qom: Al-Mustafa International Translation and Publishing Center. (in Arabic).
Swift (2016). SWIFT on distributed ledger technologies, Retrieved from Swift website: https://www.swift.com/swift-resource/22221/download?language=en.
Tabarsi, Fadl Ibn Hassan (Bita). Collection of statements in the interpretation of the Qur'an, Qom: Library of Ayatollah Marashi, vols. 1, 3 and 4.
Tabatabaee Qomi, Seyed Taghi (2002). Al-Anvar al-Bahiyya fi al-Ghavaed al-Fighhiyya. First Edition, Qom: Mahallati. (in Arabic).
Tabatabaee, Seyyed Mohammad Hussein (1996). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Vol. 3, Fifth Edition, Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic).
The Constitution of the Islamic Republic of Iran. (2007). General Office of Codification and Revision of Laws and Regulations. (in Persian).
van Steen, Maarten, & Tanenbaum, Andrew S (2016). A brief introduction to distributed systems. Computing, Vol. 98, 967-1009.
World Bank Group (2017). Distributed Ledger Technology (DLT) and Blockchain. Retrieved from openknowledge.worldbank website: https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/29053/WP-PUBLIC-Distributed-Ledger-Technology-and-Blockchain-Fintech-Notes.pdf?sequence=5.
Zamani, Mahdi; English, Erin; Kumaresan, Ranjit; Christodorescu, Mihai; Catherine Gu, Wanyun; Harper, Chad; Sheffield, Cuy; Minaei, Mohsen, & Raghuraman, Srinivasan (2021). Cross-Border Payments for Central Bank Digital Currencies via Universal Payment Channels. Retrieved from Bank for International Settlement website: http://www.bis.org/events/cpmi_ptfop/proceedings/paper14.pdf.b
Zare Gharaaleki, Mohammad (2010). Principles of political thinking in the Qur'an. First Edition, Tehran: Young Thought Assiciation. (in Persian).
Zarei, Bahador, Zeini-vand, Ali, & Mohammadi, Kimia (2014). Nafisbil rule in Islamic thought and foreign policy of the Islamic Republic of Iran. Journal of Islamic Revolution Studies, (36), 167-182. (in Persian).
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28
فروردین 1401
صفحه 723-766