مطالعات اقتصاد اسلامی

تبیین الگوی تأثیر و تأثر نهاد و رفتار انسانی براساس آموزه‌های اسلامی و کاربرد آن در ارائه سناریو‌های حمایت‌کننده از کالای داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

4 دانشیار گروه اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، ایران.

چکیده

یکی از مسائل بنیادین در زمینه تأثیر نهاد و فرد بر یکدیگر ارائه جهت رابطه علّیّت میان فرد و نهاد و همچنین تبیین سازوکار و فرآیند تأثیر متقابل این دو است. تحقیق حاضر ابتدا رابطه علّیت میان فرد و نهاد را استخراج کرده است. سپس با استفاده از دو مفهوم « خواص و عوام» و «تفاوت در اراده‌ها» به تبیین سازوکار تأثیرگذاری فرد و نهاد بر یکدیگر می‌پردازد. کار اخیر اولا نتیجه بررسی رابطه علّیت که در این تحقیق از فرد به نهاد تشخیص داده شد را مستدلّ کرده است و ثانیا با بیان اینکه تأثیر و تأثر فرد و نهاد در شرایط مختلف می‌تواند شکل‌های گوناگونی به خود بگیرد این شبهه را برطرف می‌نماید که تقدّم و تأخر نهاد یا فرد همانند مَثَل مرغ و تخم‌مرغ یک دور باطل یا تسلسل نیست بلکه کاملا امکان تبیین منطقی را دارا است. تحقیق در نهایت کاربرد الگو را در زمینه معرفی سناریو‌های حمایت‌کننده از کالای داخلی بیان می‌کند. اینکه چه رابطه و نسبتی میان مؤلفه‌های الگو می‌تواند منتج به حمایت از کالای داخلی شود. لازم به ذکر است که تحقیق حاضر در بخش اول از روش اسنادی و کتابخانه‌ای و مراجعه به قرآن کریم به‌عنوان اصلی‌ترین منبع دینی و در بخش دوم از روش سناریونویسی به صورت درخت احتمالات استفاده نموده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the influence pattern of human institution and behavior based on Islamic teachings and Explaining its application in providing scenarios supporting domestic goods

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Kazemi 1
  • Ahmad Googerdchian 2
  • Khadije Nasrollahi 3
  • Mohammad Mahdi Kazemi Najafabadi 4

1 Ph.D Student, Department of Economic, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Economic, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.

3 Associate Professor, Department of Economic, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.

4 Associate Professor, Department of Economic, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.

چکیده [English]

One of the fundamental issues in the field of the impact of institution and individual on each other is to provide a causal relationship between the individual and the institution, as well as to explain the mechanism and process of interaction between the two. The present research first extracts the causal relationship between the individual and the institution. Then, using the two concepts of "properties and commons" and "difference in wills", it explains the mechanism of influence of individual and institution on each other. Recent work has, firstly, substantiated the result of examining the causal relationship that was identified from person to institution in this study, and secondly, by stating that the influence of the individual and the institution in different situations can take various forms, removes this doubt. It shows that the precedence and latency of an institution or individual, like the parable of the hen and the egg, is not a vicious circle or sequence, but has the possibility of a logical explanation. Finally, the research expresses the application of the model in introducing scenarios that support domestic goods and explains that what kind of relationship between the components of the model can lead to the protection of domestic goods. It should be noted that the present study in the first part has used the method of documentation and libraries and refers to the Holy Quran as the main religious source and in the second part has used the method of scenario writing as a tree of probability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Institution
  • New Institutionalism
  • Old institutionalism
  • Orginality of the Person
  • Orginality of the Society
قرآن کریم.
الهی قمشه­ای، مهدی(1380). ترجمه قرآن، قم: فاطمه الزهرا.
آرون، ر (1370). مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی. (ب. پرهام، مترجم) تهران: علمی فرهنگی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین(1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
کلینی، محمدبن یعفوب بن اسحاق(1407ق). الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیّه.
مشکینی اردبیلی، علی(1382). تحریر المواعظ العددیه فیها ما تشتهیه الأنفس و تلذّ الأعین، نشر الهادی.
مشهدی احمد، محمود(1392). معنا و مفهوم نهاد در اقتصاد نهادگرا، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی  ایرانی)، سال سیزدهم، شماره 48 ، 49-77.
مطهری، مرتضی(1392). آزادی معنوی، تهران: انتشارات صدرا، چاپ 58.
مطهری، مرتضی(1389). مجموعه آثار شهید مطهری، جلد 23، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (بی­تا). مقدمه­ای بر جهان­بینی اسلامی5 (جامعه و تاریخ)، انتشارات صدرا.
موسوی همدانی، سیدمحمدباقر(1374). ترجمه تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
نراقی، احمد(1386). معراج‌السعاده، قم: دفتر نشر مصطفی.
نورث، داگلاس(1385). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی(مترجم محمدرضا معینی)، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.
وبلن، تورستین (1383). نظریه طبقه مرفه (ترجمه فرهنگ ارشاد)، نشر نی.
Holy Quran. (In Arabic).
Aron, Rymond (1991), Basic Stages of Thought in Sociology (Translated by B. Parham), Tehran, Scientific and Cultural Pub, (In Persian).
Bishop, Peter, Hines Andy, Collins Terry (2007), The Current State of Scenario Development: An Overview of Techniques, Emerald Group Publishing Limited, Vol: 9, No.1, pp: 5-25.
Dequech, David (2002), The Demarcation between the "Old" and the "New" Institutional Economics: Recent Complications, Journal of Economic Issues, Vol: XXXVI, No.2, pp: 565-572.
Elahi Qumshei. Mahdi (2001), Translation of Holy Quran, Qom, Publication of Fateme Alzahra, (In Persian).
Hall, Peter A. & Taylor, Rosemary C.R. (1996), Political Science and the Three New Institutionalisms, Political Studies, XLIV, pp: 936-957.
Hodgson, Geffrey (1998), The Approach of Institutional Economics, Journal of Economic Literature Vol. XXXVI, pp: 166-192.
Hodgson, Geffrey (2000), What Is the Essence of Institutional Economics? Journal of Economic Issues, Vol: XXXIV, No.2, pp:317-329.
Hodgson, Geoffrey M (2007), Meaning of Methodological Individualism, Journal of Economic Methodology.
Koleini, Mohammad Ebn Yaqub Ebn Isaaq (1986), Alkafi, Tehran, Publication of the Center of Islamic Books. (In Arabic).
Picavet Emmanuel (2015), Methodological individualism in sociology, Paris, University of Sorbonne.
Tabatabaee, Sayed Mohammad Hossein (1996), The Criterion in The Interpretation of Quran, Publication of the Qom Seminary Teachers Association. (In Arabic).
Mashhadi Ahman, Mahmoud (2013), The Meaning and Concept of Institution in Institutionalist Economics, Quarterly Journal of Economic Research (Islamic-Iranian Approach), Thirteen year, Volume 48, pp: 49-77.
Meshkini Ardabili, Ali (2003), Editing Numerical Sermons That Contain What the Souls Desire and Delight the Eyes, Publication of Alhadi. (In Arabic).
Moosavi Hamedani, Sayed Mohammad Baqer (1995), Translation of Almizan Interpretation, Qom, Publication of the Qom Seminary Teachers Association, Fifth Edition. (In Persian).
Motahari, Morteza (2013), Spiritual Freedom, Tehran: Publication of Sadra, Fifty-eight Edition. (In Persian).
Motahari, Morteza (2010), The Collection of Motahari, Volume Twenty-three, Tehran, Publication of Sadra. (In Persian).
Motahari, Morteza (No date), An Introduction to Islamic Worldview (Society and History), Publication of Sadra. (In Persian).
Naraqi, Ahmad (2007), Miraaj Al-Saadah, Qom, Mostafa Publishing Office. (In Arabic).
North, Douglass (2006), Institutions, Institutional Change and Economic Performance (Translated by Mohammad Reza Moeeni), Publication of the Management and Planning Organization. (In Persian).
Veblen, Thorstein (1909), The Limitation of Marginal Utility, Journal of Political Economy, Volume17, Number 9, pp;620-636.
Veblen, Thorstein (2004), The Theory of Prosperous Floor (translated by Farhang Ershad), Publication of Nei.
Williamson, Oliver E. (2000), The New Institutional Economics: Taking Stock, Looking Ahead, Journal of Economic Literature, Vol. XXXVIII: pp. 595–613.
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28
فروردین 1401
صفحه 563-602