تأثیر انفاق بر توزیع درآمد در استان‌های مختلف ایران (‌رویکرد داده‌های تابلویی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم و فنون، دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت (ع)، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی با گرایش اقتصاد اسلامی دانشکده علوم و فنون، دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت (ع)، تهران‌، ایران

چکیده

انفاق یکی از ابزارهای پایه‌ای اسلام برای فقرزدایی و تحقق عدالت است‌. از‌این‌رو هدف تحقیق حاضر، ‌بررسی نقش انفاق بر توزیع درآمد در بین 31 استان ایران است که با استفاده از روش اقتصادسنجی پانل دیتا طی دوره زمانی 1390-1394 برآورد شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شاخص انفاق تأثیر کاهشی و معناداری بر ضریب جینی (نابرابری درآمدها) در استان‌های مورد مطالعه داشته‌اند. به‌طوری‌که با یک درصد افزایش در شاخص انفاق، نابرابری درآمدها به ترتیب 0.01115 و 0.0065 درصد کاهش پیدا می‌کند. همچنین افزایش نرخ بیکاری و بهره‌وری نیروی کار به ترتیب نابرابری را افزایش و کاهش می‌دهد. تولید ناخالص داخلی سرانه‌ نیز در ابتدا باعث افزایش نابرابری و سپس در مراحل بعدی رشد باعث کاهش نابرابری بین استان‌های ایران می‌شود که حکایت از تأیید فرضیه کوزنتس در ایران است. بنابراین مسئولان اقتصادی جهت کاهش نابرابری درآمدی در مناطق مختلف کشور علاوه بر سیاست‌گذاری در عرصه رونق اقتصادی و افزایش بهره‌وری نیروی کار می‌بایست اقداماتی در خصوص افزایش انفاق نیز انجام دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Enfagh on Income Inequality in Iran (A Panel Data Approach)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ghafari Fard 1
  • hadi mirzaei 2

1 Assistant professor, Department of Economics, Faculty of Science and Technology, Ahlul Bayt International University, Tehran. Iran

2 M.A student, Department of Economics, Faculty of Science and Technology. Ahlul Bayt International University, Tehran. Iran.

چکیده [English]

Enfagh is one of the basic Islamic tools for poverty alleviation and the realization of justice. Therefore, the purpose of this study was to investigate the role of charity on income distribution in Islamic economics with the statistical population of 31 provinces of Iran during the period of 2011-2012 using the panel data econometric method. The results of the research show that the charity score has a negative and significant effect on the Gini coefficient (inequality of income) in the studied provinces. As a percentage increase in the charity, the income inequality decreases by 0.01115 and 0.0065 percent, respectively. Also, unemployment, per capita GDP have a positive and significant effect on the 95% level, labor productivity and per capita gross domestic product have two negative and significant effects on income inequality in Iranian provinces. Therefore, in order to reduce inequalities between different regions of the country, economic officials should take steps to increase charity in addition to policy making and boosting labor productivity

کلیدواژه‌ها [English]

  • Enfagh
  • Gini Coefficient
  • Unemployment
  • GDP
  • Panel Data
اخوی، احمد (1388). نابرابری توزیع درآمد تحلیلی از علت‌ها، پیامدها و سیاست‌ها. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
اصغری، محمود (1396). نقش زکات در تولید ثروت در نگرش قرآن کریم. فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی. سال بیست‌و‌سوم. شماره ۱.
افقه، سید مرتضی؛ انواری، ابراهیم و لایجی، پریدخت (1394). بررسی رابطه بهره‌وری نیروی کار و توزیع درآمد در ایران. اولین کنفرانس بین‌المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب‌وکار.
آقایی، مجید؛ رضاقلی‌زاده، مهدیه و باقری، فریده (1392). «بررسی تأثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در استان‌های ایران». فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. شماره 67.
ایروانی، جواد (1390). اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث. مشهد مقدس: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی.
بادپا، مهدی (1398). اثر زکات بر نابرابری درآمد در ایران. مطالعات اقتصاد اسلامی. س11. ش 2.
بناء رضوی، مهدی (1367). طرح تحلیلی اقتصاد اسلامی. چاپ اول. مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی استان قدس رضوی.
بیرانوند، مرتضی (1394). مطالعه بین استانی تأثیر تورم و بیکاری بر توزیع درآمد در ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
پیتکی، توماس (1393). سرمایه در قرن بیست‌و‌یکم. ترجمه اصلان قودجانی. تهران: انتشارات نقد فرهنگ.
خرمشاهی، بهاءالدین (1377). دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهشی. تهران: انتشارات دوستان.
داب، موریس (1381). تئوری‌های ارزش و توزیع از زمان آدام اسمیت. چاپ اول. ترجمه حبیب‌الله تیموری. تهران: نشر نی.
دهقان، احسان؛ کرامت‌پناه، محسن (1391). اقتصاد کلان. چاپ اول. تهران: انتشارات ساد‌.
رضایی دوانی، مجید (1389). مقدمه­ای بر مالیه عمومی در اسلام. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت). مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی و دانشگاه مفید.
زحیلی، وهبته­بن­مصطفی (1418ق). التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج. ج2. بیروت دمشق: دار الفکر المعاصر.
سبحانی، حسن و مهربانی، وحید (1387). بررسی تأثیر انفاق بر نابرابری درآمدها در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال هفتم. ش37.
شکرانی، رضا و سیدنادری، طاهره سادات (1396). اولویت‌سنجی انفاق در قرآن و حدیث. دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث. سال دهم. ش2.
حسن شاهی، مرتضی (1398). برآورد میزان تأثیر خمس و زکات بر منحنی ‌لورنز و ضریب جینی. اقتصاد اسلامی. دوره 19. شماره 75.
صادقی، حسین؛ عزتی، مرتضی و شفیعی، علی (1392). تخمین تابع انفاق در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). سال سیزدهم. ش 2.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. ج5. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عزتی، مرتضی و نورمحمدلو، پروانه (1391). برآورد اثر متغیرهای اقتصاد کلان بر انفاق. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست­های اقتصادی. سال بیستم. ش 63.
عزتی، مرتضی و محمودیان، مهرداد (1393). برآورد اثر انفاق بر کاهش فقر در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال چهاردهم. ش 53.
علیزاده، امیرخادم؛ عبدالهی آرانی، مصعب و غفورزاده، حسین (1396). ارتباط انفاق و رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال هفدهم. ش 65.
قرشی، سیدعلی اکبر (1361). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب اسلامیه.
موسایی، میثم (1387). جایگاه انفاق و خاستگاه اجتماعی ـ اقتصادی آن مطالعه موردی: شهر بهبهان. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال هشتم. ش 30.
مهرگان، نادر؛ موسایی، میثم و کیانی حکمت، رضا (1387). رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران. رفاه اجتماعی. س8، ش28.
ندری، کامران و قلیچ، وهاب (1389). نقش حاکمیتی دولت اسلامی در بهبود توزیع درآمد. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال نهم. ش 35.
نظری، حسن‌آقا (1386). ‌توسعه سرمایه انسانی براساس آموزه‌های اسلام و تأثیر آن بر توسعه انسانی‌. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. شماره 26.
Afaqeh, S.Murtaza; Anwari, Ibrahim and Laiji, Peridakht (2015). Investigating the relation between the result of the human resource and the distribution of incomes in Iran. First International Conference on Accounting, Management and Innovation in Business, (In Persian)
Akhawi, Ahmad (2009). Inequality in the distribution of analytical income from a causes, effects and politics. Tehran: Publications Institute for Studies and Bossiness Research, (In Persian)
Alizadeh, Amirkhadem; Abdollahi Arani, Musaab and Ghafourzadeh, Hossein (2017). The relationship between charity and economic growth in Iran. Journal of research of Islamic Economics. Seventeenth year. No. 65, (In Persian)
Allan, Mahdi, (1965). The Theory of Charity in Islam in Proceeding of the Second Conference of Academy of Islamic Research Hell, At- Azhor (Cairo, (In Persian)
Aqaei. Majid; R.Qalizadeh, Mahdia and Baqeri, Farida (2013). "Study the Impact of Human Capital on Economic Growth in Iran’s provinces". Journal of Research and Programming in Higher Education. No. 67, (In Persian)
Asghari, Mahmoud (2017). The role of Zakat in the production of wealth on the care of the Holy Quran. Journal of Islamic and Social Research. Year: 23. No. 1,
(In Persian)
Badpa, Mahdi (2019). The effect of zakat on inequality incomes in Iran. Islamic Economy of Studies. Year: 11, No. 2, (In Persian)
Baltagi Badi H. (1995). Econometrics Analysis of panel data, john wiley & sons, New York, (In Persian)
Bana Razavi, Mahdi (1988). Review on the Analytical Islamism’s Economy. First edition. Mashhad: Islamic Research Foundation of Quds Razavi Province,
(In Persian)
Biranvand, Murtaza (2015). Study of the effect of inflation and unemployment on the distribution of incomes in Iran. Monograph of the Master's Degree in Ferdowsi Mashhad University, (In Persian)
Dab, Maurice (2002). Theories of value and distribution during of the Adam Smith's. First edition. Translated by Habibullah Teymouri. Tehran: Ney publication,
(In Persian)
Daly, s. Frikha, M (2015). Islamic Finance A Support to Development and Economic Growth; the principle of Zakat as an Example Journal of Behavioural, Finance Entrepreneurship, Accounting and Transport, 2, (In Persian)
Dehqan, Ehsan; Keramatpanah, Mohsen (2012). Macroeconomics. First Edition. Tehran: Sad Publication, (In Persian)
Ezzati, Morteza and Mahmoudian, Mehrdad (2014). Estimating the effect of charity on poverty reduction in Iran. Journal of Islamic Economics. Fourteenth year. No. 63, (In Persian)
Ezzati, Morteza; Noor Mohammad-loo, Parvaneh (2012). Estimating the effect of macroeconomic variables on charity. Quarterly Journal of Economic Research and Policy. Twentieth year. No. 63, (In Persian)
Ghiasul Haq, S. (2013). “ Distribution of I ncome and Qealth in Islam”, Sputh East Asia jpurnal of Contemporary Business, Vol, 2, (In Persian)
Ghorashi, S. Ali Akbar (1982). Quran’s Dictionary. Tehran: Islamic Bookstore. Musaei, Meysam (2008). The status of charity and socioal-economic, Case of study: Behbahan city. Journal of Islamic Economics. 8th year. No. 30,
(In Persian)
Hassan Shahi, Morteza (2019). Estimating the effect of khums and Zakat on the Lorenz curve and GINI coefficient. Islamic economy. Vole: 19, No. 75,
(In Persian)
Irwani, Jawad (2011). Economic ethics from the perspective of Qur'an and Hadith. Mashhad: Publications of the University of Islamic Sciences, (In Persian)
Jehle, Geoffrey A. (1994). “Zakat and Inequality: Some Evidence From Pakistan”, Review of Income and Wealth, Vol.40, Issue 2, (In Persian)
Khan, Mohammad Fahim (1984). “Macro consumption function in Islamic frameqork; journal of Research in Islamic Economics, Vol. 1, No. 2, (In Persian)
Khorramshahi, Bahauddin (1998). Encyclopedia of Quran and Quran’s research. Tehran: Dostan Publications, (In Persian)
Maddala, G.S. (1988). Introuduction to Econometrics, University of Florida, Macmillan Publishing Company, New York.
Mehragan Nader; Mosaei, Meysam and Kiani Hekmat, Reza (2008). Economic growth and income distribution in Iran. Social Welfare. 8th year. No. 28,
(In Persian)
Nadri, Kamran and Qelich, Wahab (2010). The role of Islamic governing State in improving incomes distribution. Journal of research Islamic Economics. 9th year. No. 35, (In Persian)
Nazari, Hassan Agha (2008). Development of human capital based on the Islamic of the teachings and impact on human development. Journal of research and Islamic Economics. No. 26, (In Persian)
Pettky, Thomas (2014). Capital in the twentieth century. Translat: Aslan Qudjani. Tehran: Naqd and Farhang Publications, (In Persian)
Rezaei Davani, Majid (2010). An Introduction to Public Islamic Finance. Samt Publication, Humanities Research and Development Islamic science Center with Mofid University, (In Persian)
Rutherford, D (2007). Economics, USA& Canada, Routledge, First published.
Sadeqi, Hossain; Ezzati, Morteza and Shafiee, Ali (2013). Estimating of the charity functions in Iran. Quarterly Journal of Economic Research (Sustainable Growth and Development). 13th year. No. 2, (In Persian)
Shokrani, Reza; S. Naderi, Tahereh Sadat (2017). Prioritization of charity in Quran and Hadith. Two scientific quarterly journals of Quran and Hadith studies. Tenth year. No. 2, (In Persian)
Sobhani, Hassan and Mehrabani, Vahid (2008). Investigating the effect of charity on inequality income in Iran. Journal of Islamic Economics. Seventh year. No.37, (In Persian)
Tabatabai, S. M. Hussein (1995). Almizan’s Tafseer. Translated by Seyed Mohammad Baqer Mousavi Hamedani. Vole: 5, Qom: Islamic Publications Office of Qom Seminary Teachers Association, (In Persian)