نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدمهدی زریباف ¹
• محمود عیسوی ²
• امیر خادم علیزاده ²

¹ مدیر مرکز تحقیقات مبانی و مدل‌های اقتصادی بومی، تهران، ایران

² استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

الگوی اسلامی ‌ایرانی پیشرفت به‌عنوان چشم‌اندازی جدید برای مطالعه و حل معضلات کشور و به‌ویژه مسائل اقتصادی، زمینه نظریه‌پردازی و نوآوری در شناخت چالش‌ها و ارائه راه‌حل‌های بدیع برای اقتصاد کشور فراهم کند. این الگو از یک‌سو منتسب به مبانی دینی و ارزشی جامعه ماست و از سوی دیگر، نظر به واقعیت‌ها و عینیت‌های جامعه ایران دارد و محقق در این چارچوب باید مسیر مبنا تا مدل را طی کند تا هم در انتزاعات مبانی گرفتار نشود و هم از تشتت و بی‌مبنایی در حل مسأله در امان بماند.
در این مقاله با ارائه الگوی اسلامی ‌ایرانی پیشرفت براساس نظریه مبنای عدالت ولایی، تلاش شده است به‌طور خاص به مؤلفه‌های نظام تصمیم‌گیری اقتصادی ایران پرداخته شود. براساس این تلقی مختار از الگو، نظام تصمیم‌گیری یکی از چهار نظام اصلی در ایجاد توازن حقوقی در اقتصاد کشور است. سپس با تطبیق این الگو با واقعیت‌های نظام تصمیم‌گیری اقتصادی کشور، تلاش شده است نمایی کلی از وضعیت فعلی نظام تصمیم‌گیری در تناسب با الگو ترسیم شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که گرچه تلاش‌هایی برای تطبیق نظام تصمیم‌گیری اقتصادی کشور با مقوله عدالت صورت گرفته است، همچنان عدالت به‌مثابه روش نتوانسته است در این نظام رسوخ پیدا کند. همچنین اگرچه در اسناد بالادستی نظام به ارزش و جایگاه عدالت تأکید بسیاری شده است، اما فقدان ارتباط مبنایی بین نظام‌های حقوقی و تصمیم‌گیری مانع از تحقق عدالت در ساختارها و خروجی‌های اقتصادی کشور شده است.  

کلیدواژه‌ها

• نظام اقتصادی، الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، نظام تصمیم‌گیری، عدالت ولایی، توازن حق‌مدار. طبقه‌بندی JEL: B59
• P49

20.1001.1.20084102.1398.12.1.13.6

عنوان مقاله [English]

The Elements of Economic Decision-Making System in Islamic-Iraninan Progress Plan

نویسندگان [English]

• Sayyed Mahdi Zaribaf ¹
• Mahmood Eisavi ²
• Amir Khademalizade ²

¹ Manager of Economic Principles and Models Research Center, Tehran, Iran

² Assistant Professor of Allame Tabatabaee University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Of the most important challenges in designing, constructing and implementing Islamic-Iranian Pattern of Progress (IIPP), is recognition of problems and challenges of Iranian economy. This can be the starting point of socio-economic movement of Iranian society in the way of IIPP. Recognizing these problems and challenges is helpful when it is based on a theoretical framework and methodology extracted from the context of IIPP. In fact, identifying economic problems is preceded by a scientific theory about Islamic progress.
Relying on Structural Justice as the basic theory of IIPP, it is aimed in this paper to introduce the methodology of extracting economic problems and challenges. So, in accordance with the SJ theory on necessity of balanced growth, the economic problems and challenged must be recognized from the standpoint of unbalancements and monopolies. In this regard, we have reached to three structural challenges in Iranian economy as to say: (i) banking system (unbalancement in creation and distribution of money); (ii) land and construction (unbalancement in circulation of capital in private sector); and (iii) oil and gas (unbalancement in acquiring and distribution of natural resources). In conclusion, it is emphasized that any strategy of moving toward Islamic-Iranian Progress rests on removing or at least alleviation of these unbalancements in Iranian economy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Economic System
• Decision Making
• Justice
• Islamic-Iranian Pattern of Progress
• Social Justice. JEL Classification: B59
• P49