مطالعات اقتصاد اسلامی

نقش تعاونی‌های تولیدی و غیرتولیدی برکنترل تورم در استان کرمانشاه با تأکید براهمیت تعاون در اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 دانشجوی دکتری اقتصاد بخش عمومی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

مطابق اصول اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اقتصاد تعاونی در کنار بخش خصوصی و دولتی به‌عنوان یکی از بخش­های سه­گانه اقتصاد ایران تعیین‌شده است. تعاون همواره در آموزه­های اسلامی برتوزیع عادلانه درآمد و ایجاد عدالت اجتماعی تأکید داشته، ولی در مطالعه حاضر، اثرات تشکیل تعاونی­ها بر سایر متغیّرهای اقتصاد کلان همچون کنترل تورم موردبررسی قرار خواهد گرفت؛ لذا با استفاده از مدل‌های اقتصادسنجی و با رویکرد خودرگرسیون با وقفه­های توزیعی تأثیر ارزش‌افزوده تعاونی­های تولیدی و غیرتولیدی کرمانشاه بر تورم در بازه زمانی 1393-1360 محاسبه و برآورد می­شود. نتایج تجربی مدل حاکی از رابطه مثبت ارزش­افزوده تعاونی­های تولیدی و نرخ تورم به‌دلیل وجود سیکل­های تجاری و دوره رونق و درنتیجه افزایش نرخ تورم به‌دنبال افزایش تولید است. همچنین رابطه منفی بین ارزش­افزوده تعاونی­های غیرتولیدی و نرخ تورم به‌دلیل افزایش عرضه کالاها و خدمات است که منجر به کاهش تورم شده است. رابطه سایر متغیّرها ازجمله: شکاف تولید، رشد نقدینگی و نرخ ارز با نرخ تورم مثبت و در مقابل رابطه‌ی حجم واردات و نرخ تورم منفی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Productive and Non-Productive Cooperatives in Control Inflation in Kermanshah Province; with Emphasis on Importance of Cooperation in Islam

نویسندگان [English]

  • Kiomars Sohaili 1
  • sara moradi 2
  • maryam heidarian 3

1 Associate Professor of Economics, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

2 M.A in Economics, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

3  Ph.D. Student of Public Sector Economics, Faculty of Social Sciences, Razi University Kermanshah, Iran

چکیده [English]

According to the economic principles of the constitution of the Islamic Republic of Iran, the cooperative economy along with the private and public sectors is set as one of the three sectors of the Iranian economy. Cooperative has always emphasized on the fair distribution of income and social justice in Islamic teachings, but in the present study, the effects of formation of cooperatives on other macroeconomic variables such as inflation control will be investigated. Therefore, using econometric models and with ARDL approach, the effect of value added of Kermanshah's productive and non-productive cooperatives on inflation is calculated and estimated at the time of 1981-2014. The experimental results of the model indicate a positive relationship between the increased value of production cooperatives and the inflation rate due to the existence of business cycles and the boom period, and as a result of an increase in inflation due to increased production. There is also a negative relationship between the increased value of non-productive cooperatives and the inflation rate, due to increased supply of goods and services, which have led to a reduction in inflation. The relationship of other variables such as production gap, liquidity growth and exchange rate with inflation rate are positive and relationship between import volume and inflation rate is negative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kermanshah
  • Distributive Disturbances Self-Regression Approach
  • Manufacturing Cooperatives
  • Non-Manufacturing Cooperatives
  • Inflation
آذری، لطفعلی؛ هوشمند، محمود؛ و نقوی، سمیه‌سادات (1388). سنجش رضایت‌مندی از فعالیت شرکت‌های تعاونی مرزنشینان استان خراسان رضوی. فصلنامه روستا و تعاون، 5(17)،
111-87.
ابراهیم­زاده، عیسی، و بریمانی، فرامرز (1384). بررسی تطبیقی تعاون و جایگاه آن در نظام­های اقتصادی- اجتماعی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 19(79)، 81-106.
اسدی، شهاب (1393). پایگاه اطلاع­رسانی بسیج کارگری کشور. http://basijkargari.ir
امیرشقاقی، امیر ( 1394). کارکردهای اقتصادی فعالیت­های تعاونی. همایش بین‌المللی مزیت­ها و ظرفیت­های تعاونی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
انتظاریان، ناهید، و سنجری، محمد (1392). نقش تعاونی­ها در تحقق حماسه اقتصادی و بهبود فضای کسب‌وکار. ماهنامه کار و جامعه، 21(162)، 74-80.
بیرچال، جانستون (1384). اصول تعاون، ده سال پس از تصویب (اصغر بیات، مترجم)، فصلنامه تعاون و کشاورزی، 24(173)، 21-29.
پیرابی، خسرو، و کوروش‌پسندیده، حسین (1381). مطالعه تجربی رابطه بین نرخ ارز و تورم در ایران. پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی، 1(4)، 61-80.
تفضلی، فریدون (1376). اقتصاد کلان، نظریه­ها و سیاست­های اقتصادی (چاپ دهم). تهران: نشرنی.
تقدیسی، احمد؛ جمشیدی، علیرضا؛ و نجفی، مریم (1395)، بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در تعاونی­های تولید روستایی شهرستان اصفهان. فصلنامه پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 9(34)، 61-72.
توتونچیان، ایرج (1381). تعاون از دیدگاه اسلام و مبانی نظری آن. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 11(137)، 13-17.
جباری، مظفر؛ نجفی، بهاء‌الدین؛ و رهجوی، مریم (1390). عوامل مؤثر برایجاد اشتغال تعاونی­های بخش کشاورزی در استان فارس؛ مطالعه موردی تعاونی­های تولید کشاورزی و گاوداران. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 22(88)، 1-15.
جمعه‌پور، محمود، و طالبی، محمدعلی (1390). بررسی نقش تعاونی‌های مرزنشینان در توسعه مناطق‌ای؛ مطالعه موردی تعاونی مرزنشینان شهرستان درمیان. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 22(86)، 65- 102.
حافظی، باسط (1387). تورم چیست؟. http://eco4u.blogfa.com/post-37.aspx
حسنی، حسن (1374). حقوق تعاون (شرکت­های تعاونی) (جلد اول). تهران: دانشگاه تهران.
حسینی­بهشتی، سیدمحمد (1374). اهمیّت شیوه تعاون از دیدگاه شهید مظلوم آیت­الله دکتر سیدمحمد حسینی‌بهشتی. تهران: وزارت تعاون.
حیدری، حسین؛ علی‌بیگی، امیرحسین؛ و بینائیان، اکرم (1394). موانع و راهکارهای فعال‌سازی تعاونی‌های مرزنشین استان کرمانشاه، تعاون و کشاورزی، 26(102)، 89-109.
درتومی، ندا (1394). بررسی تأثیر بخش تعاون برتوزیع عادلانه درآمد در ایران طی سال­های 1389-1385 با استفاده از داده­های تابلویی. همایش‌ بین­المللی مزیّت­ها و ظرفیت­های تعاونی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
رسولی، سعید (1394). نگرشی بر کارکرد نظام اقتصاد تعاونی در تولید و توزیع ثروت و رفع فقر ساختاری. همایش بین­المللی مزیت­ها و ظرفیت­های تعاونی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
سحابی، بهرام؛ سلیمانی، سیروس؛ خضری، سمیه؛ و خضری، محسن (1392). اثرات رشد نقدینگی بر تورم در اقتصاد ایران: مدل­های تغییر رژیم، فصلنامه راهبرد اقتصادی، 2(8)، 144-146.
صادقپور، عسل (1394). نقش تعاونی­ها در توسعه اقتصادی کشور، ارزش­افزوده شرکت­های تعاونی. همایش بین­المللی مزیّت­ها و ظرفیت­های تعاونی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
طالب، مهدی (1376). اصول اندیشه­های تعاونی. تهران: دانشگاه تهران.
عباسی، اسدالله، و غلامحسین حسینی­نیا (1391). بررسی تأثیر مدیریت دولتی در عملکرد تعاونی‌های تولید کشاورزی. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 31(91)، 125-150.
عباسی، محمدرضا (1380). ارزش­های اقتصاد تعاونی و نقش آن در توسعه اقتصادی. ماهنامه بانک و اقتصاد، 4(16)، 64-68.
عطاء‌نسب‌شریانی، اکبر (1394). ارزش­افزوده شرکت­های تعاونی. همایش بین­المللی مزیّت­ها و ظرفیت­های تعاونی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
علی­نژادنانگی، طوبی (1394). اهمیّت واگذاری فعالیت­های دولت به تعاونی­ها جهت توسعه اقتصاد؛ نمونه موردی استان هرمزگان، ارزش­افزوده شرکت­های تعاونی. همایش بین­المللی مزیّت­ها و ظرفیت­های تعاونی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
عمادزاده، مصطفی؛ صمدی، سعید؛ و حافظی، بهار (1384). بررسی عوامل (پولی و غیرپولی) مؤثر بر تورم در ایران. پژوهش‌نامه علوم انسانی و اجتماعی، سال 5(198)، 33-52.
مرادی، جواد؛ ولی‌پور، هاشم؛ و نعمت‌الهی، مرضیه (1391). عملکرد مالی و اشتغال­زایی شرکت‌های تعاونی فعال در استان فارس. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 31(89)، 39-19.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (1390). آموزش و ترویج اصول و اندیشه­های اقتصاد. تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
هوشمند، محمود، و حسن‌نژاد، مریم (1389). بررسی نگرش اعضای شرکت‌های تعاونی مرزنشینان در زمینه عملکرد این تعاونی‌ها (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). فصلنامه اقتصاد و توسعه کشاورزی، 24(3)، 297-288.
یوسفی، احمدعلی (1389). بررسی تطبیقی اقتصاد تعاونی با اقتصاد سرمایه­داری و اقتصاد اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 10(37)، 29-56.
Abbasi, A., & Hosseinieni, G, H. (2012). Investigating the Effect of Governmental Management on the Performance of Agricultural Production Cooperatives, Quarterly Journal of Cooperatives and Agriculture, 1(2). (In Persian).
Abbasi, M. R., (2001), Cooperative Economics Values and Its Role in Economic Development, Bank and Economics, 16, 68-64. (In Persian).
Agénor, P. R., & Hoffmaister, M. A. W. (1997). Money, Wages and Inflation in Middle-Income Developing Countries (No. 97-174). International Monetary Fund. (In Persian).
Amir Shaghaghi, A. (2015). Economic Operations of Cooperative Activities, Abstract of Contemporary Articles on Cooperative Benefits and Capacities in Economic and Social Development, 41, Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare, Tehran. (In Persian).
Asadi, S. (2014). Worker's Basij Informational Base of the Country, http://basijkargari.ir. (In Persian).
Ata-Nasbashshariani, A. (2015). The Value Added of Cooperative Companies, Abstract of Contemporary Articles on Cooperative Benefits and Capacities in Economic and Social Development, p. 40, Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare , Tehran. (In Persian).
Azari, L. (2002). Satisfaction Measurement of Activity of Cooperative Companies of the Border Residents of Khorasan Razavi province, Journal of Rural and Tavan, 2, 111-87. (In Persian).
Benturaki, J. (2000). Cooperatives and Poverty Allevation. England: IDS TEMA.
Birchal, J. (2005). Principles of Co-operation, Ten Years After Approval, Asghar Bayat Translator, Cooperative Quarterly, 173, 29-21.
Cooperative, M. (2011). Education and Promotion Dept., Economics and Thoughts
Dtroum, N. (2015). Investigating the Effect of Cooperative Share on the Fair Dissemination of Income in Iran during the Years 2010 by Using Panel Data, Abstracts of the Contemporary Articles on the Advantages and Capacities of Cooperatives in Economic Development and Social Services, 67, Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare, Tehran.
Ebrahimzadeh, I., & Barimani, F. (2004). Comparative study of Co-Operation and its Position in Socio-Economic Systems. Quarterly Journal of Geographic Research, 79. (In Persian).
Emadzadeh, M, Samadi, S, & Hafezi, B., (2005). Investigating factors (monetary and nonpolitical) affecting inflation in Iran, Journal of Humanities and Social Sciences, Quarterly Journal,. 19. (In Persian).
Entezarian, Nahid and Sanjari, Mohammad (2013). The Role of Cooperatives in Realizing the Economic Sentiment and Improving the Business Environment, the Social, Economic, Scientific and Cultural Monthly of Work and Society, 162. (In Persian).
Erdman, D., & Coates, D. E. (2005). The Genesis of Train-to-Ingrain. Interview (Audio).
Fridaypour, M. & Talebi, M., (2011). Investigating the Role of Boundary Cooperatives in the Development of the Southern Khorasan Border Areas (Case Study: Border Guard Cooperatives in Darmian County). Quarterly Planning for Welfare and Social Development, 10, 65- 102. (In Persian).
Hasani, H. (1995). Cooperative Rights (Cooperative Companies), Tehran University Press, 1. (In Persian).
Heidari, H, A, Beigi, A, H, & Binaeian A., (2015), Barriers and Activation Strategies for Provincial Cooperatives in Kermanshah Province, Cooperative and Agriculture, 4(14), 89-109. (In Persian).
Hoshmand, M., & Hassan Nejad, M. (2010). Investigating the Attitudes of Members of Cooperative Boundaries Companies on the Performance of These Cooperatives (Case Study: Khorasan Razavi Province). Journal of Agricultural Economics and Development (Science and Technology of Agriculture), 24 (3), 297-288. (In Persian).
Hosseini-Beheshti, S, M. (1995). The Importance of Cooperatives in the Viewpoint of Shahid Mazlum Ayatollah Dr Seyyed Mohammad Hosseini Beheshti, Tehran, Ministry of Cooperatives, First. (In Persian).
Jabari, M. (2011). Factors Affecting the Employment of Agricultural Cooperatives in Fars Province, Case Study of Agricultural Cooperatives and Dairy Farmers, Cooperative Quarterly, Twenty-Second Year, New Volume, Number 8 . (In Persian).
Kelsey, K. D. (2008). Do Workshops Work for Building Evaluation Capacity Among Cooperative Extension Service Faculty? Journal of Extension, 46(6).
Moradi, J. (2012). Financial Performance and Employment of Active Cooperative Companies in Fars Province, Cooperative Quarterly, 23(9). (In Persian).
Nejad, Ali. & Nanji, T., (2015). The Importance of Assigning Government Activities to Cooperatives for Economic Development (Case Study of Hormozgan Province, Increasing Value of Cooperative Companies, Abstract of Congressional Articles on Advantages and Capacities Cooperatives in Economic and Social Development, 124, Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare, Tehran. (In Persian).
Pirabi, K, & Kourosh Ssandideh, H., (2002). The Empirical Study of the Relationship Between Exchange Rate and Inflation in Iran, Journal of Humanities and Social Sciences, 1(4). (In Persian).
Rossouli, S. (2015). An Attitude to the Functioning of the Cooperative Economic System in the Generation and Distribution of Wealth and Eliminating Structural Poverty, Abstract Conference Articles on the Advantages and Capacities of Cooperatives in Economic and Social Development, p. 179, Ministry of Cooperatives, Work and Social Welfare, Tehran. (In Persian).
Sadeghpour, H. (2015). The Role of Cooperatives in Economic Development of the Country, The Value Added of Cooperative Companies, Abstract of the International Conference on the Advantages and Capacities of Cooperatives in Economic and Social Development, p. 52, Ministry Cooperatives, Work and Social Welfare, Tehran. (In Persian).
Sahabi, B. (2013). The Effects of Liquidity Growth on Inflation in Iran's Economy: Models of Mode Changes, Journal of Economic Strategy, 2(4). (In Persian).
Tafazoli, F. (1997). Macroeconomics, Theories and Economic Policies, Tehran, 10. (In Persian).
Talib, M. (1997). Principles of Cooperative Thoughts, Tehran University Press. First Edition. (In Persian).
Totunchian, I. (2002). Cooperative in Terms of Islam and its Theoretical Foundations. Cooperative,137. (In Persian).
Unal, V, U, Guclusoy, H, & Franquesa, R., (2009). A Comparative Study of Success and Failure of Fishery Cooperatives in the Aegean, Turkey. Journal of Applied Ichthyol. 25(4), 349-400.
Yousefi, A, A. (2010). Comparative Study of Cooperative Economics with the Capitalist Economy and Islamic Economics. Quarterly Journal of Islamic Economics, 10(37), 56-29.
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 11، شماره 2
اردیبهشت 1398
صفحه 273-308