مؤلفه‌های کنترلی حاکم بر انگیزه و رفتار اقتصادی انسان (از منظر اقتصاد اسلامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)

2 فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

انسان‌ها برای ارضای نیازهای مادی خود از منابعی استفاده می‌کنند که یکی از ویژگی‌های این منابع، محدود بودن آن‌هاست. به همین جهت اگر حد ارضای نیازها به سمت بی‌نهایت تحریک شود، بهره‌مندی بیشتر برای افراد قوی مساوی با بهره‌مندی کمتر افراد ضعیف خواهد بود. لذا این سؤال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان حدّ ارضای نیاز انسان را از درون مهار کرد و به کنترل درآورد؟ بررسی این سؤال و پاسخ‌های آن در چارچوب اقتصاد اسلامی، هدف این مقاله است. مؤلفه‌های کنترلی شناسایی شده در این پژوهش که حاکم بر انگیزه و رفتار اقتصادی انسان می‌باشند عبارتند از: یاد مرگ، ناپایداری لذت‌های دنیوی، هم‌نشینی با فقراء، ساده‌زیستی مسئولان، یادآوری محرومیت‌های قبلی و مقایسه با برخورداری‌های کنونی، بیماری‌ها، تبدیل جهل به علم و انفاق.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Control Components on Economic Incentive and Behavior of the Human (From the View Point of Islamic Economics)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Shabani 1
  • mortaza arabloo 2

1 Associate Professor, Faculty of Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq University

2 Masters in Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq University

چکیده [English]

resources to satisfy human material needs are limited. So if the margin of needs satisfaction becomes motivated to infinite, since resources are limited, the more benefit for rich people is equal to the less benefit for poor people. So the question arises: how can control and halter the margin of satisfaction of human needs from inside? The study of this question and its answers in the context of Islamic economics is the focus of this article.
This article from aspect of content collection is library research and in the state of control components is analytical and descriptive.
Control components which are identified in this study and which influence economic incentive and behavior are following:
1- Reminding the death
2- Impermanence of secular world pleasures
3- Simple-living of officials
4- A companion of the poor
5- Reminding previous deprivation and compare with current gifts
6- Diseases
7- Changing the ignorance to knowledge
8- Infag .

کلیدواژه‌ها [English]

  • interior control
  • incentive
  • Behavior
  • human needs
  • Islamic Economics
قرآن کریم
ابن شعبه حرانى، حسن بن على‏ (1404هـ.ق)، تحف العقول عن آل الرسول ( مترجم علی­اکبر غفارى؛ قم: جامعه مدرسین؛ چاپ دوم.
تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد (1410هـ.ق)، غرر الحکم و دررالکلم؛  ترجمه سید مهدى رجائى، قم: دارالکتاب الإسلامی، چاپ دوم.
حُر عاملی، محمد بن حسن (1409هـ.ق)، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسۀ آل البیت ()، چاپ اول.
رحیمی نیک، اعظم (1374)، تئوری‌های نیاز و انگیزش، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ اول.
رضى، محمد بن حسین (1414هـ.ق)‏، نهج البلاغه، تبویب صبحی الصالح؛ قم: هجرت، چاپ اول.
سعدی، مصلح بن عبدالله (1384)، گلستان، تهران: پیام عدالت، چاپ اول.
طباطبائی، محمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
طوسى، محمد بن الحسن (‏1414هـ.ق)، الأمالی، مؤسسة البعثة، قم: دار الثقافه، چاپ اول.
على بن الحسین () (1376)، الصحیفة السجادیة، قم: دفتر نشر الهادی، چاپ اول.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحق (1407هـ.ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیۀ، چاپ چهارم.
محمدی، علی (1371)، شرح تبصرة المتعلمین علامه حلی، قم: دارالفکر، چاپ اول.
مفید، محمد بن محمد (1413هـ.ق)، الأمالی، مترجمان حسین استاد­ولى و على­اکبر غفارى، قم: کنگره شیخ مفید، چاپ اول.
نورث، داگلاس (1379)، ساختار و دگرگونی در تاریخ اقتصادی، ترجمه غلامرضا آزاد (ارمکی)، تهران: نشر نی.
Edward Cartwright (2011), “Behavioral Economics”; Routledge
Frank H. Knight (1932), “The Newer Economics and the Control of Economic Activity”; Journal of Political Economy,Vol. 40, No. 4 (Aug, 1932), pp. 433-476.
Katona (1951), “Psychological Analysis of Economic Behavior”; McGraw-Hill book company