مطالعات اقتصاد اسلامی

مقایسه و اندازه‌گیری نابرابری رفاهی از نظر اسلام و اقتصاد متعارف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه رازی

2 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور

چکیده

از نگاه اسلام نابرابری رفاه تنها زمانی قابل قبول است که ناشی از تبعیض نباشد و حق فقرا در اغنیا محفوظ بماند، اما در اقتصاد متعارف نابرابری کارا تنها ناشی از تفاوت سرمایه انسانی است. در این راستا مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های بودجه ـ خانوار مرکز آمار برای دوره زمانی 1384 تا 1393 و کاربست مدل تجزیه اکساکا بلیندر و ماچادو متا به اندازه‌گیری نابرابری رفاهی در ایران می‌پردازد. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که بیش از 90 درصد از نابرابری رفاهی بین دهک‌های بالا و پایین درآمدی از نگاه اقتصاد اسلامی و متعارف کارا است، اما سهم فقرا از درآمد ثروتمندان غیرقابل چشم‌پوشی است طوری که این سهم در سال 1388 بالاترین و در سال 1390 تا 1393 افزایشی بوده است. به‌طور کلی نابرابری کارا در اسلام کمتر از اقتصاد متعارف است و این به دلیل توجه به مستمندان در اقتصاد اسلامی است، بنابراین عملی نمودن اصول اقتصاد اسلامی می‌تواند زمینه کاهش نابرابری را فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison and Measurement of Welfare Inequality According to the Islamic and Conventional Economics

نویسندگان [English]

  • Younes Goli 1
  • Yaqob Mahmodian 2
  • Ali Tiatoraj 1
  • Yahya Goli 1

1 PhD. Condidate in Economics, Razi University

2 Assistant Professor, Economics Department, Payame-Noor University

چکیده [English]

From the perspective of Islamic basic, welfare inequality is only acceptable when it is not due to discrimination and considered the share of poor people in rich wealth. but in the conventional economy, effective inequality is only due to the difference in human capital. The study by using the micro-level Households’ Income and Expenditures surveys data from Statistics center of Iran over 2005 to 2014 and applying Machado-Mata and Oaxaca-Blinder decomposition measures welfare inequality according Islamic and conventional Economics. The results of the study shows more than 90 percent of the welfare inequality between the top and bottom deciles of income distribution in both Islamic and conventional economic is efficient. But the share of poor people of rich income is considerable, so that in 2008 has highest share and over 2010-2014 has been increased. In general, because of the attention of the rich to the poor in Islamic economics, effective inequality in Islamic economics is less than conventional economics. Therefore implementation of the principles of Islamic economics can provide a basis for reducing inequality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Economics
  • welfare inequality
  • Oaxaca-Blinder decomposition
  • Machado-Mata
بختیاری، صادق و حسین میسمی (1390)، «سرمایه انسانی، فقر و نابرابری‌های درآمدی در اسلام و کشورهای اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 41، صص 38-5.
زمان زاده، حمید و اصغر شاهمرادی (1390)، «برآورد خطوط فقر در ایران براساس بعد خانوار»، فصلنامه تحقیقات مدلسازی، شماره 6، صص 18-1.
کفایی، محمدعلی و حسین نصیری (1387)،«اصول حاکم بر شاخص‌های نابرابری درآمدی و بررسی آن‌ها از نظر اسلام»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 32، صص 122-93.
گلی، یونس. صنیعی، احسان و یحیی گلی (1394)، «نابرابری رفاهی خانوارهای روستایی ـ شهری، رهیافت مدل‌های تجزیه»، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، شماره 24، صص 181-161.
مرکز آمار ایران، بودجه خانوار 1384-1390.
میرمعزی، حسین (1378)، «نقدی بر اهداف نظام سرمایه‌داری از دیدگاه اسلام»، فصلنامه کتاب نقد، شماره 11، صص 87-64.
نگهداری، ابراهیم؛ پیرایی، خسرو؛ کشاورز حداد، غلامرضا و علی حقیقت (1393)، «برآورد خط فقر مطلق و نسبی براساس رویکرد صرفه ناشی از مقیاس با مدل استون-گیری (مطالعه موردی خانوارهای شهری ایران، دوره 1390-1385)»، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 1، صص 29-1.
Blinder, A.S.,(1973), “Wage Discrimination: Reduced Form and Structural Estimates”. Journal of Human Resources. Vol. 8. pages 436-455
Chen. Z, Ge. Y, Lai. H, Wan. C., (2012), “Globalization and Gender Wage Inequality in China”. World Development.Vol. 44, Pages 256-266
De silva,I. (2013), “Endowments Versus Returns: Counterfactual Quantile Decomposition Of Urban-Rural Inequality In Sri Lanka”. Review of Urban & Regional Development Studies, Vol 25, pp 47-60.
Fortin. N, Lemieux and Firpo. S.(2010), “Decomposition Methods in Economics”. NBER Working Paper No. 16045
Jann, B., (2008), “The Blinder-Oaxaca Decomposition for Linear Regression Models”. The Stata Journal 8(4), pp 453-479.
Koenker,R and Bassett ,G (1978), “Quantile regression. Econometrica”. Vol 46
Lovász, A., (2008), “Competition and the Gender Wage Gap: New Evidence from Linked Employer-Employee Data in Hungary”, pp, 1986-2003.
Machado,J and Mata, J, (2005), “counterfactual decomposition of changes in wage distribution using quantile regression”, Journal of Applied Econometrics, Vol 20, pp 445-465
Matita,M and chirwa, E (2009), “Rural-Urban Welfare Inequalities in Malawi: Evidence from a Decomposition Analysis”. Working paper No 2009/05 
Muellbauer, J.(1974), “Inequality Measures, Prices and Household Composition, Review of Economics Studies”, Oxford University Press, Vol. 41(4), pp 493-504
Nguyen. Binh T, Albrecht. J, Vroman. S and Westbrook D., (2007), “A quantile regression decomposition of urban-rural inequality in Vietnam”. Journal of Development Economics, Vol 83, pp 466–490.
Oaxaca, R., (1973), “Male-Female Wage Differentials in Urban Labor Markets”. International Economic Review. Vol 14. pp 693–709
Oostendorp, R. H., (2004), “Globalization and the Gender Wage Gap”. World Bank Policy Research Working, Vol.23. Pp 141-161.
Secular.T, Ximing.Y, Gustafsson,B and Shi,L (2007), “The Urban-Rural Income Gap and Inequality in China”. The Review of income and Wealth. Vol 53. pp 93-126.
Thu Le,H and Booth, A. (2013), “Inequality in Vietnamese Urban-Rural Living Standards”, 1993-2006. Review of Income and Wealth, Vol 60, pp 862-886.
Zaki, C., (2010), “On Trade Policies and Wage Disparity in Egypt: Evidence From Microeconomic Data”. Economic Research Forum for the Arab Countries, Iran and Turkey (ERF)
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20
اردیبهشت 1397
صفحه 7-29