مطالعات اقتصاد اسلامی

اثر متغیّرهای کلان بر بانکداری بدون ربا در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانش‌آموخته‌ کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه شیراز

چکیده

بانکداری بدون ربا شیوه انتخاب ‌شده برای فعالیت‌های نظام پولی در کشور است، بدیهی است که شناخت عوامل مؤثر بر آن می‌تواند در داشتن ثبات پولی و اقتصاد با شاخص‌های مطلوب بسیار راهگشا باشد. بدین منظور در این مقاله به بررسی رابطه چند متغیّر کلان با پرداخت عقود اسلامی در نظام بانکداری بدون ربا در ایران با استفاده از روش خود رگرسیون با وقفه‌های توزیعی[i] در دوره 1370-1392 پرداخته ‌شده است. متغیّرهای مورد استفاده در این مقاله شامل نرخ سود سالانه، نرخ ارز واقعی، قیمت کل سهام، شاخص قیمت تولیدکننده و تورم است که اثر آنها بر عقود پرداختی مور دبررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از این بود که رابطه شاخص تولیدکننده و نرخ سود سالانه منفی و اثر دیگر متغیّرها مانند قیمت کل سهام و نرخ ارز واقعی مثبت بوده است و رابطه نرخ تورم با پرداخت عقود اسلامی معنی‌دار نبوده است. همچنین نتایج حاصل از برآورد روابط بلندمدت و همجمعی همگرایی بالای متغیّرها را نشان داده است.



[i]. Auto-Regressive Distributed Lag Model

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Macroeconomic Variables on Non-Usury Banking in Iran

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Essawi 1
  • Ahmad Movayedfard 2

1 Assistant Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabatabai University,

2 M.A Graduated. in Economics Graduate, Shiraz University

چکیده [English]

The non-usury banking system is a selected system for monetary activities in Iran. It is clear that identifying the effective variables on this system can help to have a stable economy with the desirable indicators. This paper evaluates the relationship between some macroeconomic variables with paid Islamic contracts in the non-usury banking system in Iran. The study period was 1991 to 2013 and auto-regressive distributed lags (ARDL) method was used to estimate the model. The independent variables include annual profit rate, real exchange rate, total stock index, producer price index (PPI) and inflation. The result showed that there was a negative relationship between Islamic contracts and annual profit rate and PPI. Also, there was a positive relationship between depended variables with total stock index and real exchange rate. Inflation didn't have a significant relationship with Islamic contracts. Finally, the result of long-run and cointegration estimation showed a high cointegration between variables.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic contracts
  • Auto-Regressive Distributed Lags
  • Non-Usury Banking System
  • Macroeconomic Variables
قانون عملیات بانکی بدون ربا (1362)، تهران: بانک مرکزی.
انواری‌رستمی، علی‌اصغر و عصمت رضایت (1386)، «ارزیابی مقایسه­ای سودآوری اعتبارات بانکی عقود اسلامی به روش بهایابی بر مبنای فعالیت و روش بهایابی سنتی؛ مورد بانک توسعه صادرات ایران»، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره 48، صص 42-23.
برقندان، ابوالقاسم، شهرام آرین‌مهر و حامد شهرکی (1391)، «بررسی اثر نرخ واقعی ارز بر صادرات کشمش ایران»، اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی، شماره 2، صص 13-1.
پورفرج، علیرضا و ولی‌اله علیزاده (1391)، «ارزیابی درجه تمرکز اعتبارات در عقود اسلامی و اثر آن بر رشد اقتصادی در ایران»، تحقیقات اقتصادی، شماره 98، صص 21-1.
حاجیها، زهره، زهره حیدرپور و زانیار رجایی (1391)، «رابطه بین نرخ سود بانکی و ریسک اعتباری انواع تسهیلات اعطایی در قالب عقود اسلامی در بانک کشاورزی استان کردستان»، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 13، صص 85-65.
رهنمای‌رودپشتی، فریدون، قدرت‌اله طالب‌نیا و روح‌اله سلیمانی‌فر (1388)، «بررسی رابطه بین وجوه نقد ناشی از فعالیت­های تأمین مالی و بازده سهام در شرکت­های پذیرفته ‌شده در بورس تهران»، بورس اوراق بهادار، شماره 8، صص 89-65.
عباسی، زهرا و کاظم صدر (1384)، «محاسبه هزینه تسهیلات قرض‌الحسنه و مقایسه آن با سایر عقود اسلامی»، اقتصاد اسلامی، شماره 5، صص 43-13.
عیوضلو، حسین و حسین میثمی (1387)، «بررسی نظری ثبات و کارایی بانکداری اسلامی در مقایسه با بانکداری متعارف»، اقتصاد اسلامی، شماره 31، صص 189-161.
فراهانی، سعید، مجید فشاری و یاور خانزاده (1394)، «تأثیر توسعه مؤسسات مالی غیربانکی بر تولید ناخالص داخلی در ایران؛ مطالعه موردی عقود اسلامی»، تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 20، صص 158-131.
مرادپور اولادی، مهدی، محسن ابراهیمی و وحید عباسیون (1387)، «بررسی اثر عدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 35، صص 176-159.
ملک، فردریک (1379)، «مقایسه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی و شاخص قیمت تولیدکننده»، روند، شماره 28 و 29، صص 171-160.
منظور، داوود و مهدی یادی‌پور (1387)، «کفایت سرمایه در بانکداری اسلامی»، اقتصاد اسلامی، شماره 29، صص 162-143..
میثمی، حسین، سیدعباس موسویان، محسن عبدالهی و حامد امرالهی (1391)، «تحلیل و مقایسه تجربه قانون‌گذاری و نظارت بر اجرای بانکداری اسلامی در سایر کشورها؛ دلالت­هایی برای نظام بانکداری بدون ربا در کشور»، مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره 2، صص 91-53.
نظرپور، محمدنقی، فاطمه رضایی و ایوب رضایی (1390)، «تأثیر بحران جهانی بر بانکداری اسلامی»، اقتصاد اسلامی، شماره 42، صص 180-149.
نظرپور، محمدتقی، فاطمه اشراقی و زهره خواجه‌سعید (1392)، «اثر بانکداری اسلامی و رشد اقتصادی بر فقر و نابرابری اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی»، مطالعات کمی در مدیریت، شماره 2، صص 53-43.
نوفرستی، محمد ‌(1378)، ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ دوم.
Abduh, M., Omar, M. A., & Duasa, J. (2011). The Impact of Crisis and Macroeconomic Variables Towards Islamic Banking Deposits.
Adebola, S. S., Yusoff, W. S. W., & Dahalan, J. (2011). The Impact of Macroeconomic Variables on Islamic Banks Financing in Malaysia. Research Journal of Finance and Accounting, 2(4), 22-32.
Beck, T., Demirgüç-Kunt, A., & Merrouche, O. (2013). Islamic vs. Conventional Banking: Business Model, Efficiency and Stability. Journal of Banking & Finance, 37(2), 433-447.
Chong, B. S., & Liu, M. H. (2009). Islamic Banking: Interest-free or Interest-Based?. Pacific-Basin Finance Journal, 17(1), 125-144.
Friedman, M. (1968). Dollars and Deficits: Inflation, Monetary Policy and the Balance of Payments. Prentice Hall.
Kassim, S., Majid, A., & Shabri, M. (2009). Impact of Monetary Policy Shocks on the Conventional and Islamic Banks in a Dual Banking System: Evidence from Malaysia. Journal of Economic Cooperation and Development, 30(1), 41-58.
Sarker, M. A. A. (1999). Islamic Banking in Bangladesh: Performance, Problems, and Prospects. International Journal of Islamic Financial Services, 1(3), 15-36.
 
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18
اردیبهشت 1396
صفحه 207-224