بررسی تأثیر کاهش درآمد نفت بر واردات کالاهای واسطه‌ای؛ نتایجی برای اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

کالاهای واسطه‌ای که به همراه کالاهای سرمایه‌ای، قسمت عمده واردات کشور را تشکیل می‌دهند در مقابل تحریم‌های ظالمانه اعمال شده از ناحیه جبهه استکبار جهانی بسیار آسیب­پذیر بوده و می­تواند بر تولید داخلی کشور که متکی بر این کالاهاست اثر منفی داشته باشد. یکی از مهمترین عوامل تأثیر­گذار بر واردات کالاهای واسطه­ای درآمدهای نفتی هستند که از طریق کانال نرخ ارز بر وارادت آنها اثر می‌گذارد. در این پژوهش با استفاده از یک مدل رگرسیون آستانه‌ای به بررسی میزان آسیب­پذیری 10 گروه کالاهای واسطه­ای از کاهش درآمدهای نفتی پرداخته می‌شود و سپس با طراحی یک شاخص گروه‌های آسیب‌پذیر براساس اهمیت در تولید کشور رتبه­بندی می­شوند. براساس یافته‌های این پژوهش، پنج گروه عمده کالاهای واسطه­ای یعنی «دانه­های روغنی و نباتات صنعتی»، «کائوچوی طبیعی»، «فلزات اساسی»، «مواد پلاستیک مصنوعی» و «سوخت‌های مصنوعی»، به ترتیب آسیب‌پذیرترین گروه‌های واسطه­ای- سرمایه‌ای هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Changes in Oil Revenues on Intermediate Goods Import; Results for Resistive Economics

نویسندگان [English]

  • Ahmad Shabani 1
  • Sayyed Ali Sobhani Sabet 2

1 Associate Professor, Faculty of Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq University

2 PhD. Student of Economic Sciences, Imam Sadiq University

چکیده [English]

The imports of intermediate and capital goods that make up the bulk of the country's imports are very vulnerable against the unjust sanctions imposed by the global arrogance, which can have negative effects on the domestic production which relies on these commodities. One of the most important factors affecting the import of intermediate and capital goods is oil revenues that will have an impact on the exchange rate. This research examines the vulnerability of 10 groups of intermediate and capital goods and then by designing an index for vulnerable commodity groups in the country production, ranks these groups by importance. we use a threshold regression model for examine the effects of reducing in oil revenue shocks on intermediate goods import. Based on the findings of this study, five major groups of intermediate goods, namely oilseeds and industrial crops, natural rubber, basic metals, artificial plastic and synthetic fuels are the most vulnerable intermediate and capital goods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Revenue Shocks
  • Resistive Economics
  • International Trade
  • Intermediat Goods Import
ابریشمی، حمید، محسن مهرآرا و رضا محسنی )1385(، «تأثیر آزادسازی تجاری بر صادرات و واردات». پژوهشنامه بازرگانی، شماره 40، صص 95-126.
اندرس، والتر (1386)، اقتصادسنجی سری‌های زمانی بارویکرد کاربردی، مترجمان: مهدی صادقی‌شاهدانی و سعید شوال‌پور، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
بانویی، علی‌اصغر، فاطمه بزازان، سهیلا پروین، مهدی کرمی و سید ایمان آزاد (1387)، «آزمون رابطه بین اندازه نسبی و ضرایب واردات مناطق؛ مطالعه موردی 28 استان کشور»، بررسی‌های اقتصادی (اقتصاد مقداری)، شماره 20، صص 1-26.
بخشوده، محمد و مریم شکوهی (1389)، «مطالعه شکاف بهره‌وری در تولید نباتات صنعتی استان‌های ایران»، تحقیقات و توسعه اقتصاد کشاورزی ایران، دوره 43، شماره 3، صص 321-328.
پروین، سهیلا و مهران یوسفی (1379)، «بررسی تابع تقاضای واردات در اقتصاد ایران»، علوم اجتماعی و انسانی، شماره 31، صص 84-61.
تشکینی، احمد و علیرضا باستانی (1385)، «تخمین تابع تقاضای واردات برای اقتصاد ایران (82-‌1338)». پژوهشنامه بازرگانی، شماره 40، صص 205-226.
توفیقی، حمید و آزاده محرابیان (1381)، «بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای واردات کالاهای مصرفی و سرمایه‌ای»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره چهارم، شماره 13، صص57-74.
جلایی، سیدعبدالمجید، زین‌العابدین صادقی و حسن اعمی‌بنده‌قرائی (1387)، «بررسی کشش بین واردات کالاهای واسطه‌ای، نیروی‌کار و سرمایه در ایران»، تحقیقات اقتصادی،
شماره 82، صص 53-68.
دادگر، یداله و روح‌الله نظری (1389)، «تجزیه و تحلیل تابع تقاضای واردات در ایران (1386 – 1353)»، اقتصاد مقداری، شماره 31، صص 1-22.
زنوز، بهروز هادی (1383)، «بررسی جایگاه صنایع فلزات اساسی و معادن وابسته در اقتصاد ملی و تحول آن در برنامه چهارم (1384 - 1388) براساس تکنیک داده - ستانده»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 15، صص 133-168.
زیبایی، منصور و زهرا مظاهری (1388)، «اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران با تأکید بر رشد بخش کشاورزی: رهیافت رگرسیون آستانه‌ای»، اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، دوره 23، شماره 1، صص 11-20.
سالواتوره، دومینیک (1389)، مالیه بین‌الملل؛ نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد بین‌الملل، مترجم: جواد پورمقیم، تهران: نی.
طیبی، سید کمیل و اکبر توکلی (1379)، «یک چارچوب تحلیلی از تعامل بین واردات واسطه‌ای سرمایه‌ای و صادرات غیر نفتی در بخش صنعتی اقتصاد ایران (1376-1340)»، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 15، صص 1-24.
فرازمند، حسن (1386)، «بررسی کشش قیمتی انعطاف‌پذیر واردات در ایران با استفاده از تابع تولید VES و روش SUR در ایران»، بررسی‌های اقتصادی (اقتصاد مقداری)، دوره 4، شماره 1، صص 95-116.
فرح‌بخش، ندا و آزاده محرابیان (1380)، «تحلیل‌های پویای تابع تقاضای واردات»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 2، صص 29-42.
نصراللهی، محمدتقی (1383)، «تابع تقاضای واردات کل ایران یک ارزیابی مجدد با رویکرد آزمون کرانه‌ها»، تحقیقات اقتصادی، شماره 66، صص91-112
یوسفی، محمدقلی (1375)، «عوامل تعیین‌کننده در واردات ایران»، برنامه‌ریزی و بودجه،
شماره 10، صص 37-56.
Abbott, A. J., & Seddighi, H. R. (1996). Aggregate Imports and Expenditure Components in the UK: an Empirical Analysis. Applied Economics, 28(9), 1119-1125.
Bahmani-Oskooee, M., & Goswami, G. G. (2004). Exchange Rate Sensitivity of Japan’s Bilateral Trade Flows. Japan and the World Economy, 16(1), 1-15.
Balassa, B. (1965). Trade Liberalisation and “Revealed” Comparative Advantage. The Manchester School, 33(2), 99-123.
Chairlone, S. (2000). Trade Quality Differentiated Goods and Import Elasticity. CESPRI-Bocconi University.
Chen, S. W. (2008). Long-run Aggregate Import Demand Function in Taiwan: an ARDL Bounds Testing Approach. Applied Economics Letters, 15(9), 731-735.
Chimobi, OP & BC. Ogbonna. (2008). Estimating Aggregate Import. Journal of Research Demand, vol 6 (1): 18-180.
Giovannetti, G. (1989). Aggregate Imports and Expenditure Components in Italy: an Econometric Analysis. Applied Economics, 21(7), 957-971.
Hansen, B. E. (1999). Threshold Effects in Non-Dynamic Panels: Estimation, Testing, and Inference. Journal of econometrics, 93(2), 345-368.
Hansen, B. E. (2000). Sample Splitting and Threshold Estimation. Econometrica, 68(3), 575-603.
Khan, M. S., & Knight, M. D. (1988). Important Compression and Export Performance in Developing Countries. The Review of Economics and Statistics, 315-321.
Lee, C., & Wong, S. Y. (2005). Inflationary Threshold Effects in the Relationship Between Financial Development and Economic Growth: Evidence from Taiwan and Japan. Journal of Economic Development, 30(1), 49.
Lee, K., Ni, S., & Ratti, R. A. (1995). Oil Shocks and the Macroeconomy: the Role of Price Variability. The Energy Journal, 39-56.
Alias, M. H., & Cheong, T. T. (2000). Aggregate Imports and Expenditure Components in Malaysia: a Cointegration and Error Correction Analysis. ASEAN Economic Bulletin, 257-269.
Narayan, S., & Narayan, P. K. (2005). An Empirical Analysis of Fiji's Import Demand Function. Journal of Economic Studies, 32(2), 158-168.
Hayhoe, K., Kheshgi, H. S., Jain, A. K., & Wuebbles, D. J. (2002). Substitution of Natural Gas for Coal: Climatic Effects of Utility Sector Emissions. Climatic Change, 54(1), 107-139.