مطالعات اقتصاد اسلامی

امکان‌سنجی طراحی صکوک بانکی تبدیل شونده به سهام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و الهیات دانشگاه امام صادق(ع)

2 استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع)

3 کارشناس ارشد معارف اسلامی و مدیریت مالی دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

در این تحقیق با روشی توصیفی- تحلیلی و اسنادی، در بخش نخست به مفاهیم تبدیل به اوراق بهادارسازی دارایی‌ها و صکوک پرداخته می‌شود و سپس مدل عملیاتی صکوک بانکی تبدیل شونده به سهام به همراه تشریح ابعاد فقهی این اوراق ارائه می‌گردد. در ادامه پنج کارکرد مالی اوراق آورده شده است.
تبدیل به اوراق بهادارسازی تسهیلات بانکی یکی از روش‌های حذف ریسک‌های اعتباری و کاهش ریسک نقدینگی در بانکداری متعارف است. بسیاری از بانک‌ها برای افزایش قدرت و کیفیت وام‌دهی از این تکنیک استفاده می‌کنند. بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های سهامی، حجم قابل توجهی از این تسهیلات را در قالب عقود مختلف بانکی به خود اختصاص داده‌اند. در کنار سایر روش‌های تبدیل به اوراق بهادارسازی، تشکیل سبدی از تسهیلات و یا یک نوع خاص از تسهیلات بر اساس دیون یک شرکت خاص و با قابلیت تبدیل شوندگی این اوراق به سهام راهکار مناسبی برای تجدید منابع بانکی است. از طرف دیگر بوسیله تبدیل اوراق به سهام، شرکت در استرداد دیون خود به صاحبان اوراق کمک خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility Study of Designing the Banking Convertible Sukuk

نویسندگان [English]

  • Gholam Reza Mesbahi Moghadam 1
  • Ali saleh Abadi 2
  • Seyed Amir Hossin Etesami 3

1

2

3

چکیده [English]

Loan Securitization technique is among the solutions for credit risk elimination and liquidity risk reduction in conventional banking system framework. Many banks use this technique to enhance their lending and quality. Economic firms and corporations have considerable share in these funding in the form of the Islamic contracts. Setting up a portfolio in the from a firm’s current debts or securitization of a firm’s liabilities with convertibility option to stocks, along with other securitization methods, is a suitable solution to revive banking resources. On the other hand, convertibility option to stocks helps companies settle their debts to their creditors.
In this research, firstly the concepts of securitization and sukuk with a descriptive-analytic and attributive method, is described, then an operational model for convertible banking sukuk along with juridical dimensions is proposed. The paper continues by providing five financial functions of the proposed security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • securitization
  • Convertible Sukuk
  • Banking Facilities
  • Banking Sukuk
  • Debt Sale
بندریگی، محمد (1374)، المنجد، تهران: ایران، چاپ اول، ج1. تسخیری، محمدعلی (1386)، مبانی شرعی اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، اقتصاد اسلامی، شماره 27. جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر (1349)، حقوق مدنی، تهران: انتشارات حقوقی ابن سینا، ج1. راس، استفان، رندلف وسترفیلد و برد فورد جردن (1388)، مدیریت مالی نوین، ترجمه علی جهانخانی و مجتبی شوری، تهران: سمت، ج2. رضایی دولت‌آبادی، حسین، سعید صمدی و حسام ناجی‌زواره (1390)، «تحلیل تأثیر خصوصی‌سازی بر توسعه بازار سهام در ایران»، پژوهش‌های حسابداری مالی، شماره 1. رمضان‌زاده زیدی، عباس (1381)، خرید وادغام، بورس، شماره 35. سروش، ابوذر (1387)، «اوراق مشارکت رهنی ابزاری نوین در تأمین مالی بانک‌ها»، اقتصاد اسلامی، شماره 29. سعیدی، علی و مجید کرد (1388)، «امکان سنجی اقتصادی تبدیل تسهیلات فروش اقساطی به اوراق رهنی (مورد مطالعه: بانک ملی ایران »، اقتصاد اسلامی، شماره 36. شهرآبادی، ابوالفضل (1377)، «حق تقدم خرید (وارانت) و اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی»، حسابدار، شماره 127. صالح‌آبادی، علی، سجاد سیاح و مهدی‌ نجفی (1390)، «تبیین فقهی و ارائه الگوی تکنیکی- بازاریابی در طراحی و راه‌اندازی اوراق اجاره در ایران»، جستارهای اقتصادی، شماره 15. عبده تبریزی، حسین (1373)، «تبدیل به اوراق بهادار کردن وام‌های رهنی: شیوه‌ای نو برای تأمین مالی در بخش مسکن»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 3. عبده تبریزی، حسین (1376)، «اوراق بهادار با پشتوانه وام‌های رهنی نمونه‌ای از ابزارهای متنوع بازار سرمایه»، حسابدار، شماره ‌123. فبوزی، فرانک، فرانکو مودیلیانی و مایکل فری (1948م - 1389)، بازارها و نهادهای مالی، ترجمه حسین عبده تبریزی، تهران: پیشبرد، ج1. فلاح شمس، میرفیض و مهدی رشنو (1387)، «ریسک در اوراق و مصون‌سازی آن»، مجوعه مقالات نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری اسلامی. قاسمی ارمکی، علی (1391)، راهنمای انتشار صکوک، تهران: کیومرث، چاپ اول. کاتوزیان، ناصر (1376)، حقوق مدنی دوره عقود معین، تهران: انتشارات مدرس، ج4. کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (1386)، «صورتجلسه بررسی انتشار اوراق مشارکت رهنی»، تهران: مدیریت پژوهش توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار. مراجع تقلید (1380)، توضیح‌المسائل، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج2. مصباحی‌مقدم، غلامرضا، سیدعلی‌اصغر رحیمی و مجتبی کاوند (1389)، «بررسی فقهی و حقوقی اوراق بهادارمضاربه»، اقتصاد اسلامی، شماره 38. موسوی خمینی(ره)، سیدروح‌الله (1416ق)، تحریرالوسیله، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. موسوی خمینی(ره)، سیدروح‌الله (1375)، استفتائات جدید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج2. موسوی، سیدباقر (1381)، «خرید و فروش دین (تنزیل)»، اقتصاد اسلامی، شماره 7. موسویان، سیدعباس (1386)، «ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)»، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. موسویان، سید عباس (1389)، «تبدیل دارایی‌های بانکی به اوراق بهادار در بانکداری بدون ربا»، پول و اقتصاد، شماره 4. موسویان، سیدعباس، بلال وثوق و علی فرهادیان (1390)، «اوراق بهادار(صکوک) بانکی؛ تبدیل تسهیلات بانکی به اوراق بهادار در بانکداری بدون ربا»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 1. نجفی، محمدحسین (بی‌تا)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: داراحیاء التراث العربی، چاپ7. ندری، کامران، احمد کارگرمطلق (1389)، «امکان سنجی استفاده از صکوک در جهت تأمین مالی صادرات»، اقتصاد اسلامی، شماره 37. هال، جان (1946م - 1388)، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، مترجمان: سجاد سیاح و علی صالح‌آبادی، تهران: شرکت کارگزاری مفید. Manjoo, Ahmad, Faizal (2005)," "Securitization: An Important Recipe for Islamic Banks A Survey", Review of Islamic Economics: Journal of the International Association for Islamic Economics and the Islamic Foundation, Vol.9, No.1. Saunders, Anthony; Cornett, Marcia Millon (2011), Financial Institution Management (A Risk Management Approach), Newyork: McGraw- Hill, Seventh Edition. Securities Commission of Malaysia (2002), "Resolution of the Securities Commission Advisory Council of Malaysia, Kuala Lumpur", Securities Council of Malaysia. Tallman, Ellisw and Wicker, Elmus (2010), "Banking and Financial Crises in United States History, what Guidance can History Offer Policymakers", Federal Reserve Bank of Cleveland.
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14
اردیبهشت 1394
صفحه 173-209