مطالعات اقتصاد اسلامی
بررسی نقش عقلانیت قرآنی در سلامت تصمیمات مدیران و ارائه یک الگوی مفهومی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی برنامه‌ریزی درسی و نوآوری‌های آموزشی
چکیده
این مقاله با هدف شناسایی و تأثیر عقلانیت قرآنی و باورهای دینی در ارتقای سلامت
تصمیمات مدیران به روش کتابخانه‌ای و مراجعه به اسناد تدوین می‌شود. تعقل و
خردورزی قرآنی در سه سطح معرفتی، اخلاقی و ابزاری ظاهر می شود، در حالی که عقلانیت
سکولار تنها بر عقلانیت ابزاری تکیه دارد. یعنی عقلانیت قرآنی علاوه بر مهندسی،
اندازه گیری، تنظیم و پیش بینی در امور معیشتی، به تنظیم رابطه انسان با جهان و
خدای متعال و همچنین تنظیم رابطه انسان با خود و دیگران و معماری اخلاقیات می
پردازد. بنابر این پیروی از عقلانیت قرآنی در عمل موجب اشاعه فضیلت ها در این گونه فعالیت
های سازمانی می شود. فضیلت \"ارزش ها\"و رذیلت
\"زشتی ها\" است. مفهوم فضیلت یا ارزش یعنی آن چیزی است که موافق عقل و
شرع و مستوجب پاداش است و رذیلت یا زشتی آن چیزی است که مخالف عقل و شرع باشد و
عذاب الهی را در پی داشته باشد. بهره نبردن از عقلانیت قرآنی و پایین بودن باورهای
دینی در جامعه بویژه نزد تصمیم‌گیران موجب می‌شود تا در اخذ تصمیمات بسیاری از
ظرافت‌ها، دقت‌ها و ارزش‌های انسانی و اجتماعی نادیده گرفته شود. برای رسیدن به
این اهداف و پاسخگویی به مسأله اصلی فوق، قرآن کریم و آموزه‌های دینی مبنای مطالعه
قرار گرفته و تلاش شده است تا نقاط کلیدی و خطوط عزیمت برخی از این آموزه‌ها تعیین
و سپس آثار و عواقب باور یا عدم باور به آنها در کیفیت تصمیمات مدیران- با افزایش
دانش و اصلاح نگرش- همراه با ارائه یک الگوی مفهومی مناسب در اشاعه فضلیت‌ها در
حوزه مدیریت با رویکرد اسلامی تحلیل گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
On the Role of Koranic Rationality in the Managers Appropriate Decision-Making and Developing a Conceptual Framework
نویسنده [English]
- Heidar Toorani
چکیده [English]
the Hadiths and others develop its base in a way that includes any valuable asset.This article aims at identifying the effect of Koranic rationality and religious beliefs in developing appropriate decision-making
among managers through a library method and reference to related documents. The
Koranic rationality manifests at three levels of insight, morality and
instrumentation while secular rationality relies on instrumentation alone. In
other words, Koranic rationality besides engineering, measuring, regulating and
predicting everyday livelihood, tries to regulate man\'s relations with God,
world, himself and others and to engineer morality. Thus following
Koranic rationality enhances morality among organizational activities. In
this rationality, virtues are \"valued\" and
indecencies are \"devalued\". All
virtues and values are in agreement with religion and rationality and are
bestowed rewards while all devalues and indecencies are against religion and
rationality and are followed by punishment. Lack of Koranic
rationality and low level of religious beliefs among managers result in
ignoring the minute humane and social values in decisions made. One
of the main topics addressed in this article is related to the role of Koranic
rationality and religious beliefs in the process of appropriate decision making. To
achieve the above mentioned goals, the Holy Koran and its teachings are set as
the bases of this study and efforts `have been made to identify the key
teachings and their consequences on the quality of the managers\' decision
making through – increasing their knowledge and perspectives – while developing
a conceptual framework to develop these values in the area of management under
an Islamic approach
کلیدواژه‌ها [English]
- Koranic rationality
- Religious Beliefs
- Appropriate decision making
- managers' decision
)