مطالعات اقتصاد اسلامی

سنجش و رتبه‌بندی سطح سرمایه اجتماعی در استان‌های کشور (سال1387)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی مقطع دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

سنجش سرمایه اجتماعی یکی از مشکلات موجود در عرصه پژوهش در مورد این مفهوم می‌باشد. محققان و پژوهشگران هر یک با توجه به رویکرد خود شاخص یا شاخص‌هایی را برای سنجش این مفهوم در نظر گرفته‌اند. در این مقاله به دنبال سنجش سطح سرمایه اجتماعی در استان‌های مختلف کشور هستیم. برای این کار از ترکیب روش پیمایش از طریق پرسشنامه و تحلیل سلسله مراتبی استفاده می‌کنیم. بدین جهت شاخص‌های اعتماد، مشارکت اجتماعی، همکاری‌های مدنی و صداقت به عنوان شاخص‌ها تئوریک اصلی برای سنجش سرمایه اجتماعی انتخاب شد.
پرسشنامه در تابستان 1387 در میان ساکنان مراکز استان‌های کشور توزیع شد و با تحلیل پرسش‌نامه‌ها سطح کمی هر یک از شاخص‌ها در هر استان مشخص شد. ازسوی دیگر با توزیع ماتریسAHP میان محققان سرمایه اجتماعی میزان اهمیت شاخص‌ها تعیین و وزن هر شاخص در مقدار کمی سرمایه اجتماعی مشخص شد. در نهایت با توجه به نتایج تحلیل پرسشنامه‌ها و وزن‌های حاصل از میانگین هندسی ماتریس‌های توزیع شده مقدار کمّی سرمایه اجتماعی به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان می‌‌دهد که استان سمنان در رتبه اول سرمایه اجتماعی و بعد از آن، استان‌های یزد، زنجان و قزوین در رتبه های دوم تا چهارم قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Measuring and Rating the Social Capital Level in Iranian Provinces (in 2008)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Shabani 1
  • Mohammad Soleimani 2

چکیده [English]

One of the biggest problems in social capital research is the measurement of this concept. Researchers chose indicator or indicators for measuring social capital according to their approach. In this article, we try to measure social capital level in different provinces of Iran. In this regard we use combination of survey approach and AHP method. Trust, social participation, civil cooperation and honesty are chosen as main indicators of social capital.
Questionnaire has been distributed among citizens of Iranian province centers in 2008 summer. The quantitative level of indicators for each province has been determined by analyzing the relevant questionnaire. On the other hand the importance and weights of each of 4 indicators determined by AHP matrix which was distributed among social capital researchers. Finally using results of questionnaire analysis and weights of indicator, the quantitative level of social capital has been achieved. The results show that Semnan has occupied the first place in social capital level followed by Yazd, Zanjan and Ghazvin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social capital
  • rating
  • Trust
  • Analytic Hierarchy Process
  • Iran
ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا (1383)، توسعة روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران، تهران: نشر نی.
اسماعیلی، رضا (1385)، «بررسی شاخص‌های توسعة اجتماعی و سطح بندی آن در شهرستان‌های استان اصفهان»، پایان نامة دوره دکتری گروه علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان.
پاتنام، رابرت (1380)، دموکراسی وسنت های مدنی، ترجمة محمد تقی دلفروز، تهران: انتشارات سلام، چاپ اول.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی و آذر، عادل (1383)، روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت، تهران: انتشارات صفار.
سرایی، حسن (1375)، مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق، تهران: انتشارات سمت.
سوری، علی (1384)، «سرمایة اجتماعی و عملکرد اقتصادی»، فصلنامة تحقیقات اقتصادی، شماره 69، ص 87-108.
علوی، سید بابک (1380)، «نقش سرمایة اجتماعی در توسعه»، ماهنامة تدبیر، شماره 116، سال دوازدهم، صص 40-34.
غفاری، غلامرضا (1384)، «سنجش و تبیین سرمایة اجتماعی در ایران»، پروژة تحقیقاتی به سفارش وزارت کشور.
کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد (1383)، نظریه‌های بنیادی جامعه شناختی، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
گیدنز، آنتونی (1377)، پیامدهای مدرنیته، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
لطیفی، میثم(1381)، «شناسایی و وزن دهی معیارها یا انتخاب و انتصاب مدیران منابع انسانی دربخش دولتی»، پایان نامة کارشناسی ارشد دانشکدة معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع).
نوغانی، محسن (1386)، «بررسی تطبیقی رویکردها و شاخص‌های مورد استفاده در سنجش سرمایه اجتماعی»، از CD مجموعه مقالات همایش سرمایة اجتماعی، برگزار شده توسط موسسة عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران.
وزین، نرگس؛ مختاری‌هشی، حسین (1386)، «نقش سرمایة اجتماعی در توسعه اقتصادی»، از CD مجموعه مقالات همایش سرمایة اجتماعی، برگزار شده توسط موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران.
Aldridge, Stephen and Halpem, David and Sarah, Fitzpatrick (2002 (, Social Capital A Discussion Paper, Performance and Innovation Unit, April 2002.
Australian Bureau of Statistics )2003(, "Social Capital and Social Wellbeing", August 2003.
Bullen, Paul and Jenny Onyx )1998(, "Measuring Social in Five Communities in NSW, Neibourhood and Community Centers", Journal of AppliedBehavior, vol. 36, No. 1.
 Coleman, J. S) .1990(, Foundations of Social Theory, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Harper, R) .2002(, The Measurement of Social Capital in the United kingdom, Office for National Statistics.
Hjerppe, Reino) 2003(, "Social Capital and Economic Growth", Presentation on the International conference on social capital arranged by Economic Social Research Institute of the Cabinet Office of the Japanese Government, Tokyo, March 24-25.
Kemenade, V.) 2003(, Social Capital as a Health Determinant: How Is Defined, Health Policy Research, Working Paper Series, Working paper 2
Levi, Margaret )1996(, A State of Trust, Unpulol M. S. u. of Washington: Department of Political Science.
OECD) 2001a(, Investing in Competencies for All, Meeting of the OECD Education Ministers, Paris, Organisation for Economic Co-operation and Development, April 2001.
Id) .2001b(, The Well-being of Nations: the Role of Human and Social Capital, Paris, Organisation for Economic Co-operation and Development, April 2001.
Pilkington, P). 2002(, "Social Capital and Health: Measuring and Understanding Social Capital at Local Level Could to Tackle Health Inequalities More Effectively", Journal of Public Health Medicine, No. 24, pp. 156-159.
Rose, R.) 1999(, Getting Things Done in an Ant Modern Society: Social Capital Networks in Russiain Dasgupta & Serageldin, PP. 71-147.
Dasgupta, P and Serageldin, I). 1999(, Social Capital, a Multifaceted Perspective, Washington D.C, The World Bank
مطالعات اقتصاد اسلامی
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اردیبهشت 1388
صفحه 95-119