نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدمهدی عبدی ¹
• محمد سلیمانی ²

¹ دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

² عضو هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

یکی از اصلی‌ترین پیش‌نیازهای سیاست‌گذاری در جهت کنترل و رفع نابرابری و نیز بررسی پی‌آمد توزیعی سیاست‌ها، سنجش نابرابری و پایش وضعیت آن در جامعه است. از سویی، پاسخ این پرسش که «آیا حدی از نابرابری موجه است؟ و اگر آری، با چه تحلیلی و تا چه اندازه‌ای؟»، نیازمند یک نظریه عدالت و نیز سنجه‌ای مبتنی بر معیارهای ارزشی است. در این پژوهش در کنار نقد مبانی نظری سنجه‌های متعارف نابرابری درآمد و ارائه تعریف اسلامی «توازن» مصرف (محدوده میان فقر و اسراف) به عنوان تحلیلی بدیل، به دنبال معرفی شاخص متناسب با این تعریف ارزشی، سنجش آن برای اقتصاد ایران (1390-1399) و برآورد اثر مالیات اسلامی خمس بر توازن هستیم. با مطالعه منابع دینی و استنباط علمای اسلامی (با تأکید بر نظر شهید صدر (ره))، نسبت فقر و اسراف در مصارف جامعه و به عبارتی عدم توازن مصرف به عنوان یک سنجه اسلامی و معیار نابرابری ناموجه معرفی می‌گردد. برآوردها بیان‌گر روند افزایشی توازن در سال‌های مورد بررسی است. از سوی دیگر در بخش پایانی مقاله نشان داده‌ایم که در صورت اجرای خمس شاهد افزایش سطح توازن در اقتصاد ایران خواهیم بود.

کلیدواژه‌ها

• شاخص
• نابرابری
• توازن
• فقر
• خمس

عنوان مقاله [English]

Introducing Islamic Measure of Consumption Balance (Tawaazun) as an Alternative to Orthodox Indexes of Income Inequality and Investigating The Effect of Khums on It

نویسندگان [English]

• Mohammad Mahdi Abdi ¹
• mohamad solimani ²

¹ Faculty of Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq (A.S.) University, Tehran, Iran

² faculty of islamic studies and economics imam sadiq university

چکیده [English]

Measuring inequality and investigating the distributional consequences of policies is a main prerequisite for policy making in the area of inequality; furthermore, answer of this question that "Is a limit of inequality justifiable? If so, by what analysis and to what extent?" requires a theory of justice and an index that should be based on the society values. This research after criticizing theoretical foundations of conventional indexes of income inequality and presenting the Islamic definition of "Consumption Balance" (Tawaazun; the range between poverty and extravagance) as an alternative, introduce a measure which is in accordance with this definition: The proportion of poverty and extravagance to the consumption of society. Then we use this index for measuring unjustifiable inequality (consumption imbalance) of Iran’s economy, and estimating the effect of Islamic tax (Khums) on it. Estimations express increasing trend of consumption balance in studied years and much more increase of it in case of khums execution.

کلیدواژه‌ها [English]

• Index
• Inequality
• Balance
• Khums
• Poverty