نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسین بهمن پور خالصی ¹
• محمد جواد شریف زاده ²

¹ پژوهشگر و دانشجوی مقطع دکترا علوم اقتصادی دانشگاه امام صادق علیه السلام

² دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

اغلب مطالعاتی که درزمینهٔ نظریه قیمت عادلانه مدرسی انجام‌شده است بر مواجهه‌ای اقتصادی و یا اخلاقی با این نهاد برآمده از ادبیات مدرسی تأکیددارند. بااین‌وجود به نظر می‌رسد قیمت عادلانه بیش از آنکه بخواهد محصول یک قضاوت اخلاقی و یا تحلیل اقتصادی باشد، ثمره یک‌نهاد سازی در الهیات اقتصادی است. این مطالعه در تلاش است تا با بازخوانی نظریه قیمت عادلانه مدرسی به این نهاد از زاویه الهیاتی نظر افکند و در این راستا آن را به‌مثابه یک تلاش الهیاتی در راستای ساخت نهادی که بتواند به دین‌داری مردم کمک کند به اثبات برساند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که قیمت عادلانه ثمره نوعی نگرش غایت نگر نسب به سعادت انسان و ملزومات آن در حیات مادی اوست. معرفی مؤلفه محوری نیاز و برآورد عمومی از آن نیز بیانگر اهمیت غایت انسانی در تعریف کالاهای مادی در ربط باسعادت انسان است؛ ازاین‌رو هرچه که بتواند به تحقق کمال انسانی کمک بیشتری نماید ارزشمندتر خواهد بود. مدرسیان تنها به تبیین ابعاد نظری قیمت عادلانه بسنده نکردند؛ رفع چالش‌های عملی مؤمنان در راستا کاربست نهاد قیمت عادلانه یکی دیگر از تلاش‌های ایشان به‌حساب می‌آمد. در این راستا قیمت قانونی، افراد مطلع، هزینه‌ها و توافق مشترک ازجمله راهکارهای عملی مدرسیان برای شناسایی قیمت عادلانه در بازار است. لزوم اتخاذ نگرش حداکثری نسبت به دین و منابع معرفتی دینی، ضرورت تکامل نهاد متناسب با تعالی کنشگران آن، لزوم ارزیابی واقعی عملکرد نهاد و نیز ضرورت کلیت و اطلاق آن جهت انطباق در شرایط مختلف ازجمله رهیافت‌های این پژوهش برای اقتصاد اسلامی است.

کلیدواژه‌ها

• الهیات اقتصادی
• قیمت عادلانه
• اقتصاد مدرسی
• نظریه ارزش
• قیمت‌گذاری

عنوان مقاله [English]

Just Price as a Theological Institution: Investigating the Experience of the Scholastic Thinkers and Approaches to Islamic Economics

نویسندگان [English]

• mohammadhosein Bahmanpour-khalesi ¹
• Mohammadjavad Sharifzadeh ²

¹ imam sadigh pbuh university

² Associated Professor of Islamic Studies and Economics Faculty at Imam Sadiq University

چکیده [English]

Despite studies that have been conducted so far, this research aims to reevaluate the scholastic theory of just price by a theological approach. In this regard, we will show that just price is a theological effort to help people on their faith journey towards their happiness. The findings confirm that just price is the product of a teleological approach to human happiness and its material requirements. The introduction of need and its common estimation as a turning element for defining the just price shows the importance of the human end in estimating the value of goods from the scholastic perspective; hence, everything that can help human perfection. The scholastics were not satisfied with explaining the theoretical dimensions of the just price; eliminating the practical challenges of believers in the use of the just price institution was considered another of their efforts. In this regard, Legal price, informed persons, costs, and joint agreement were among practical solutions of scholastics for determining just price in the market.

کلیدواژه‌ها [English]

• Economic Theology
• Just Price
• Scholastic Economics
• Value theory
• Pricing