درآمدی بر معرفی ارکان و هستة سخت اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

 یکی از اولین گام‌‌ها در معرفی ساختار نظریه‏های هریک از علوم، تعریف و تبیین چارچوب نهادی و اصول تغییرناپذیر یا نقدناپذیر حاکم بر این نظریه‏هاست. با معرفی این چارچوب، هستة سخت نظریه‏ها و همچنین، بخش عمده‌‌ای از ارکان آن علم قابل شناسایی است. با توجه به این بحث، به منظور پیشبرد نظریه‏های اقتصاد اسلامی و تکامل آن، معرفی ساختار ثابت و ارکان نظریه‏های اقتصاد اسلامی و بیان تفاوت‌‌های جوهری آن با سایر مکاتب فکری اقتصادی متعارف ضروری می‌‌‌‌نماید. این مهم در این مقاله شناسایی و بررسی می‌‌شود و با تکیه بر اصول تکوینی و تشریعی حاکم بر نظریه‏های اقتصاد اسلامی گزاره‏های اصلی ارکان اول و دوم اقتصاد اسلامی و همچنین با شناسایی برخی روابط اثباتی میان متغیرهای ارزشی و اخلاقی اسلامی و پدیده‏های اقتصادی تعدادی از قضایا و روابط اثباتی اقتصاد اسلامی به عنوان رکن سوم اقتصاد اسلامی معرفی می‌‌‌‌شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

the introduction of the pillars and hard core of Islamic economics

نویسنده [English]

  • Hossein eyvazloo

Assistant Professor of Islamic Sciences and Economics, Imam Sadiq University

القرآن الکریم.
ابن‌‌‌‌‌‌‌‌ماجه، محمد بن یزید (بی‌‌‌‌‌‌‌‌تا)، سنن ابن‌‌‌‌‌‌‌‌ماجه، تحقیق محمدفؤاد عبدالباقی، بیروت: دار الفکر.
انس‌‌‌‌‌‌‌‌الزرقاء، محمد (1410ق)، «تحقیق اسلامیة علم الاقتصاد: المفهوم و المنهج»، مجلة جامعة الملک عبدالعزیز، مجلد2، 1990م.
تمیمی، نعمان بن محمد (1385ق)، دعائم الاسلام، مصر: دار المعارف، چاپ دوم.
حر عاملی، محمد بن حسن (1403ق)، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، تهران: مکتبة الاسلامیة، چاپ ششم.
حکیمی، محمدرضا و دیگران (1368ش)، الحیاة، تهران، مکتب نشر الثقافة الاسلامیة.
خویی، سید ابوالقاسم (1371ش)، مصباح الفقاهه، قم: وجدانی، چاپ اول.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1371)، مبانی اجمالی اقتصاد اسلامی، تهران: سمت.
رجایی، سید محمدکاظم (1382)، معجم موضوعی آیات اقتصادی قرآن، مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
سجادی، سید جعفر (1362)، فرهنگ معارف اسلامی، ج3، شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
شهیدی، سید جعفر (1372)، ترجمه نهج‌‌‌‌‌‌‌‌البلاغه، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ چهارم.
صدر، سید کاظم (1379)، «ارتباطات متقابل علم اقتصاد با مکتب اسلام»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع)، شماره 11-12، پاییز و زمستان.
صدوق، محمد بن علی بن الحسین بن بابویه (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ سوم.
صدیقی، محمد نجات‌‌‌‌‌‌‌‌الله (1384)، آموزش علم اقتصاد از دیدگاه اسلامی، ترجمه دکتر محمدرضا شاهرودی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (1365ش)، تهذیب الاحکام، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.
عیاشی، محمد بن مسعود (1380)، تفسیر العیاشی، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: چاپخانه علمیه.
عیوضلو، حسین (1378)، «اقتصاد پایدار»، ماهنامه تازه‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصاد، شماره 79، مرداد.
همو (1384)، «مبانی نظری و فلسفی اقتصاد اسلامی»، جزوه آموزشی اقتصاد اسلامی، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) و دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
همو (1385)، عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
 کلینی، محمد بن یعقوب (1365ش)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.
 گلاس، ج.س. و جانسون و. (1373)، علم اقتصاد: پیشرفت، رکود یا انحطاط، ترجمه محسن رنانی، اصفهان: انتشارات فلاحت ایران.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء، چاپ سوم.
مطهری، مرتضی (1403ق)، بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، انتشارات حکمت.
مهدوی کنی، آیت‌‌‌‌‌‌‌‌الله محمدرضا (1379)، اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن، تهران: دفتر نشر دانشگاه امام صادق(ع) (تذکر: این کتاب بیرون از دانشگاه امام صادق(ع) توزیع نشده است).
موسوی الخمینی، روح‌‌‌‌‌‌‌‌الله (1369)، صحیفه نور، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
یسری عبدالرحمن (1419ق)، «الاقتصاد الاسلامی بین منهاجیة البحث وامکانیة التحقیق». المعهد الاسلامی للبحوث والتدریب. البنک الاسلامی للتنمیه. 1999م.
 
 Kolm, S.C. (1996), Modern theories of justice, The MIT Press.
 Silberberg, E. (1990), the Structure of Economics, 2nd ed., N.Y.: McGraw Hill.