بررسی آثار و ثمرات اقتصادی ایفاء کیل و میزان (با استفاده از نظرات علامه طباطبایی در تفسیر المیزان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

مبادله و معامله از ضروریات بقای یک اجتماع است و از قواعد حتمی این مبادله و معامله، رعایت عدالت در بده- بستان‌هاست و از موارد رعایت این عدالت، «ایفاء کیل و میزان» می‌باشد. اهمیت رعایت این سنت و قانون آفرینش، به حدی است که عدم رعایت آن، در هلاکت قوم حضرت شعیب(ع) نقش داشت. ایفاء (به‌طور تمام ادا کردن) کیل و میزان، منحصر در چیزهایی نیست که بتوان پیمانه کرد یا مورد وزن قرار داد بلکه شامل عدم کم‌فروشی در هر نوع مبادله کالا و خدمات نیز می‌شود، لذا با تعمیم ایفاء کیل و میزان، گستره شمول این اصل اقتصادی وسیع‌تر شده و تحقق آن، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
این نوشتار که به لحاظ جمع‌آوری مطالب، کتابخانه‌ای و در تبیین ثمرات ایفاء کیل و میزان، تحلیلی و توصیفی است، به بررسی آیات مرتبط با موضوع پرداخته و با استفاده از روایات مربوط به این موضوع از کتب معتبر شیعه و همچنین تفسیر گرانقدر المیزان و آثار سایر دانشمندان علوم اجتماعی- اقتصادی، به موارد زیر به عنوان ثمرات ایفاء کیل و میزان در جامعه دست یافته است: تمرکز بیشتر بر تدبیر و اندازه‌گیری خود،بالا رفتن سطح اعتماد، وجود قیمت‌های پایین و رشد اقتصادی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Economic Impacts of Completing the Measure and Scale in Transactions (Using Allameh Tabatabaei's Attitude in Al'mizan Interpretation)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Soleymani 1
  • Mohammad Arablou 2

چکیده [English]

One of the necessities of social life is transaction between people, and one of the certain rule of these transaction is justice in trade-offs. On the other hand one of the components of this kind of justice is "Ifa-e-Kai" (completing the measure and scale). The importance of observing this rule is so that the non-compliance was the bane of the people of the prophet shuaib (pbuh). "Ifa-e-Kai" is not limited to bushel and weighted goods but it also include any kind of exchange of goods and services. So with the extension of "Ifa-e-Kai" concept, the extent of inclusion of this economic principle become broader and its realization become more important.
This paper is based on library research for gathering the information and on descriptive analysis for explaining the benefit of "Ifa-e-Kai". In this paper we use the related verse of Qurans and the transition of prophet (pbuh) through "Almizan" (a book of interpretation of Quran by Allame Tabatabaei) and some socio-economics scientists. The following result have been achieved as advantage of "Ifa-e-Kai" in transaction: greater focus on self-management and self-evaluation, raise of trust, lower price level and greater economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transaction
  • economic security
  • Trust
  • Allamah Tabatabaei
  • Al-mizan Interpretation
قرآن کریم
ابن بابویه (صدوق)، محمد بن علی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، قم: انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
إحسان الحافظ، ثناء محمد (2010)، التبادل الاقتصادی و ضبطه بمقاصد الشریعة (دراسة مقارنة)؛ دمشق: دارالفکر.
ایمانی جاجرمی، حسین (1380)، «سرمایه اجتماعی و مدیریت شهری»، مدیریت شهری، شماره 7، صص 34-45.
بُردیو، پیر (1380)، نظریه کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی، مترجم: مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
جوادی آملی، عبدالله (1388)، شمس الوحی تبریزی، قم: نشر اِسراء؛ چاپ سوم.
حسینی زبیدی، محمدمرتضی (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق: علی شیری و علی هلالی، بیروت: دارالفکر، جلد12، چاپ اول.
حرعاملی، محمد بن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل‌الشیعة إلی تحصیل مسائل‌الشریعة، قم: مؤسسۀ آل‌البیت علیهم‌السلام، چاپ اول.
خرازی، سید محسن (بی‌تا) (1383)، «تطفیف (کم‌فروشی)»، فقه اهل بیت علیهم‌السلام، شماره 39-40، صص 3-15.
سلیمانی، محمد (1387)، «اندازه‌گیری اثرات سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
شریفیان ثانی، مریم (1380)، «سرمایه اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری»، رفاه اجتماعی، شماره 2، صص5-18.
طباطبائی، محمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم.
طوسی، محمد بن حسن (1407ق)، تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا)؛ التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
غزالی، محمدبن محمد (بی‌تا)؛ إحیاء علوم الدین، بیروت: دار الکتاب العربی، جلد 4.
فوکویاما، فرانسیس (1379)، پایان نظم سرمایه اجتماعی و حفظ آن؛ مترجم: غلامعباس توسلی، تهران: جامعه ایرانیان.
قرطبی، محمد بن احمد (1364)، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحق (1407ق)؛ الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیۀ؛
چاپ چهارم.
مصطفوی، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مطهری، مرتضی (1380)؛ احیای تفکر اسلامی، تهران: صدرا، چاپ نوزدهم.
وزیری فرد، سیدمحمدجواد (1376)؛ مسائل اقتصادی در تقسیر المیزان، تهران: امیرکبیر،
چاپ اول.
یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم (بی‌تا)؛ حاشیة المکاسب، قم: اسماعیلیان؛ جلد 1.
Beugelsdijk, S., & Smulders, S. (2003). Bridging and Bonding Social Capital: Which Type is Good for Economic Growth. The Cultural Diversity of European unity, Findings, Explanations and Reflections from the European Values Study, 147-184.
Christoforou, A. (2006, August). Social Capital, Economic Growth and Human Development: an Empirical Investigation Across European Countries. In Annual Conference of the Human Development and Capability Association, University of Groningen, The Netherlands (Vol. 29).
Din, M. (2003).Social Capital and Economic Development: A Case Study of the Northern Resource Management Project in Pakistan, the Technical Assistance Program of the World Bank.
Francois, P. (2003). Social Capital and Economic Development. Routledge.
Knack, S., & Keefer, P. (1997). Does Social Capital Have an Economic Payoff? A Cross-Country Investigation. The Quarterly Journal of Economics, 1251-1288.
Narayan, D., & Pritchett, L. (1999). Cents and Sociability: Household Income and Social Capital in Rural Tanzania. Economic Development and Cultural Change, 47(4), 871-897.
Omori, T. (2003). Economic Effects of Social Capital, Economic and Social Research Institute Cabinet Office, Presented at the International Forum on Economic Implication of Social Capital 24 and 25th March.
Routledge, R., & Amsberg, V. (2003). Social Capital and Growth, Journal of Monetary Economics, 50, 167-193.