اطلاعات نامتقارن و جایگاه آن در اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد اسلامی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

شفافیت و تقارن اطلاعاتی یکی از فرض‌های اساسی بازار رقابت کامل است، ولی در دنیای خارج به این شکل که اطلاعات همه افراد به یک شکل باشد، نیست. گاهی اطلاعات نامتقارن به صورت طبیعی و گاهی به شکل مصنوعی می‌باشد تا طرفین با سوء استفاده از اطلاعات بیشتر خود نسبت به طرف مقابل حداکثر سود را بدست آورند. با مشاهده شواهد در متون‌های فقهی به این نتیجه رسیدیم که اسلام با پدیده اطلاعات نامتقارن مخالف است. در این مقاله، با استفاده از روش تحقیق تحلیل محتوا به پدیده اطلاعات نامتقارن و مشکلات آن اشاره شده‌است. در ضمن، با بررسی پدیدۀ «استقبال از کاروان‌های تجاری (تلقی رکبان)» به عنوان یکی از اقدامات ناپسند در مبادلات بازرگانی به این نتیجه رسیدیم که اسلام با پدیده اطلاعات نامتقارن مخالفت کرده و سوء استفاده از این پدیده را به شدت نکوهش می‌کند. همچنین در مقالۀ حاضر، به راه‌های رفع اطلاعات نامتقارن نظیر سیگنالینگ (علامت‌ دادن) و اسکرینینگ (غربال‌گری) نیز اشاره شده ‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Asymmetric Information and its Place in Islamic Economic

نویسندگان [English]

  • Hossin Sadeghi Saghdel 1
  • Yavar Khanzadeh 2
قرآن کریم
استیگلیتز (2001)، اقتصاد اطلاعات و ضعف اقتصاد متعارف (سخنرانی جایزه نوبل اقتصاد)، ترجمه سعید شاه‌حسینی، تهران: راهبرد یاس.
السهموری، نورالدین علی ابن محمد، وفاالوفا، لبنان، دارکتب العلمیه، بی‌تا، ج2.
بهاروندی، احمد و سید روح‌الله احمی حاجی‌آبادی (1390)، « کژمنشی و ارائه الگوی کاهش آن در عقود مشارکتی»، جستارهای اقتصادی، شماره 17، صص 59-85.
ترزالوناتی (1386)، «اخلاق، سیاست و اقتصاد»، ترجمه فریبا مؤمنی، دین و اقتصاد، شماره 5 و 6.
تولایی، روح الله و سیدعبدلله صالح نژاد و مریم حمیدزاده (1388)، «مبانی و اصول مشتری مداری در اسلام» ، توسعه انسانی پلیس، شماره 17.
تهرانی، رضا، محسن محمدی و امیرمحمد رحیمی (1389)، «نظام سنجش اعتبار و جایگاه آن در بهبود نظام تأمین مالی»، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، کنفرانس بین‌المللی تاوسعه نظام تامین مالی در ایران (با رویکرد نوآوری هخای مالی)، دوره 1.
جلیلی، محمد (1386)، نظام سنجش اعتبار ایران محور تحول رفتاری نظام بانکی ایران، تهران: شرکت مشاوره رتبه‌بندی ایران.
خانی، عبدالله و زیبا قجاوند (1390)، «مروری بر ادبیات اطلاعات نامتقارن و معیارهای اندازه‌گیری آن»، حسابداری و مدیریت مالی، شماره 8.
رضایی، مجید (1384)، «آثار برخی قواعد فقهی بر بازار کار»، اقتصاد اسلامی، شماره 18.
رجایی، سیدمحمدکاظم (1389)، «ویژگی‌های بازار اسلامی در نظریه و عمل»، معرفت اقتصادی، شماره 5، صص 93- 118.
صادقی سقدل، حسین و حمید آسایش (1393)، «عدم تقارن و فقدان اطلاعات در بازار کالا لزوم آموزش مبانی اقتصاد اسلامی»، هشتمین همایش دو سالانه اقتصاد اسلامی" اخلاق در اقتصاد اسلامی و اقتصاد ایران"،تهران: پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس.
صوفی، مسلم، مسلم بازیار و آرش رشیدیان (1391)، «انواع مخاطرات اخلاقی و پیامدهای آن بر بازار بیمه و نظام سلامت»، بیمارستان، شماره 47.
عبادی، جعفر (1390)، اقتصاد اطلاعات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عسگری، محمدمهدی و مصطفی شیخانی (1390)، «بررسی جایگاه و اثر مسئله عدم تقارن اطلاعات در ادارۀ موقوفات»، معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 13، صص 73-96.
قائمی، محمدحسین و محمدرضا وطن‌پرست (1384)، «بررسی نقش اطلاعات حسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران»، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره41، صص 85-103.
کاظمی، مصطفی، پرویز داوودی و سیدمحمدکاظم رجایی (1391)، «صداقت در مقایسه با شفافیت در بازار اسلامی»، معرفت اقتصادی، شماره 10.
کرمی، محمدمهدی و محمد پورمند (1387)، مبانی فقهی اقتصاد اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ نهم.
مشکینی، علی (1374)، «اصطلاحات و الاصول و معظم ابحاثها»، قم: الهادی، جلد 1.
موسوی خمینی، سیدروح‌الله (1380-96)، البیع، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)،
جلد سوم.
 نورث، داگلاس (1981)، «نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی»، ترجمه محمدرضا معینی انتشارات سازمان برنامه و بودجه، چاپ اول، 1377.
هرورانی، حسین، مصطفی زه‌تابیان و مهدی هرورانی (1389)، نقدی بر بانکداری اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ اول.
Rasmusen, Eric (2000), Game & Information, an Introduction to Game Theory, John Wiley & Sons.
Khan, W. (1987), "Towards an Interest-Free Islamic  Economic System", Theoretical Studies in Islamic Banking and Finance, Houston, 1987. TX: The Institute for Research and Islamic Studies.
North – Douglass (1981), "Structure and Change in Economic History", Norton and Company, 1981.
William R.Scott, University or Waterloo (2011), ″ Financial Acconunting Theory ″,   publisher Pearson Education, 6 th Edition.