نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کیومرث سهیلی ¹
• مریم نفیسی مقدم ²

¹ استاد/ گروه اقتصاد/ دانشکده اقتصاد و حسابداری/ دانشگاه رازی/ کرمانشاه/ ایران

² کارشناس سرمایه‌گذاری، سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، تهران، ایران

چکیده

در سال های اخیر، محدودیت ها و موانع متعددی، به صورت برونزا، بر اقتصاد ایران، تحمیل شده است. اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راه حل، جهت برون رفت و مقابله با این موانع و محدودیت ها، مطرح گردیده است. از آنجایی که بخش تعاون، خصوصاً تعاونی های تولیدی و توسعه آنها، نقش عمده ای در اقتصاد مقاومتی دارد، بنابراین، مطالعه، معرفی دقیق و برآورد شاخص توسعه تعاونی های تولیدی و شناسایی عوامل کلان اقتصادی مؤثر بر آن، از اهمیت خاصی برخودار است. با این هدف، در مقاله حاضر شاخص توسعه تعاونی‌های تولیدی به عنوان یکی از نهادهای اقتصاد مقاومتی برآورد و عوامل اقتصاد کلان مؤثر بر آن‌ تبیین شده است. در این راستا، با استفاده از روش منطق‌فازی به برآورد شاخص توسعه تعاونی‌های تولیدی در 5 بخش مختلف شامل تعاونی‌های فرش دستبافت، صنعتی، کشاورزی، معدنی و مجموع تعاونی‌های تولیدی استان‌های ایران در بازه زمانی 1390-1397 پرداخته شد. سپس با استفاده از روش داده‌های تابلویی عوامل اقتصاد کلان مؤثر بر توسعه تعاونی‌های تولیدی در بخش‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از برآورد مدل داده‌های تابلویی در استان‌های کشور نشان می‌دهد که ارزش افزوده بخش‌های مختلف تولیدی بر میزان شاخص توسعه تعاونی‌ها اثر مثبت و معناداری دارد. در مقابل شاخص قیمت مصرف‌کننده و نرخ ارز در بیشتر مدل‌ها اثر منفی و معناداری بر شاخص توسعه تعاونی‌های تولیدی دارد. پیشنهاد می شود، برای افزایش تاب آوری اقتصاد، با سیاست های مناسب پولی و مالی و سیاست های جانب عرضه، نوسانات شدید در نرخ ارز کنترل و نرخ تورم مهار شود.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژه: شاخص توسعه
• تعاونی‌ تولیدی
• اقتصاد مقاومتی
• ایران
• منطق فازی

عنوان مقاله [English]

Estimating the Development Index of Production Cooperatives as one of the Institutions of Resistance Economy and Macroeconomic Factors Affecting It: Fuzzy Logic and Panel Data Approach

نویسندگان [English]

• Kiomars Sohaili ¹
• maryam Nafisi-Moghadam ²

¹ Professor/ Department of Economics/ Faculty of Economics and Accounting/ Razi University/ Kermanshah/ Iran.

² Renewable Energy and Energy Efficiency Organization of Iran (SATBA), Tehran, Iran.

چکیده [English]

In recent years, many restrictions and obstacles have been imposed exogenously on Iran's economy. Resistance economy has been proposed as a solution to deal with these obstacles and limitations. Since the cooperative sector, especially the production cooperatives and their development, has a major role in the resistance economy, therefore, it is of particular importance to study, introduce and estimate the development index of production cooperatives and identify the macroeconomic factors affecting it. With this aim, in this article, the development index of production cooperatives has been estimated as one of the institutions of resistance economy and the macroeconomic factors affecting it have been explained. In this regard, by using the fuzzy logic method, the development index of production cooperatives in 5 different sectors (including handwoven carpet cooperatives, industrial, agricultural, mining, and total production cooperatives) in the provinces of Iran from 2011 to 2017 is calculated. Then, using the panel data method, the macroeconomic factors affecting the development of production cooperatives in different sectors are investigated. The results of the panel data model showed that the added value of different production sectors has a positive and significant effect on the development of cooperatives. On the other hand, the consumer price index and exchange rate have a negative and significant effect on the development of production cooperatives in most models. It is suggested to control extreme fluctuations in the exchange rate and the inflation rate with appropriate monetary and fiscal policies and supply side policies to increase the resilience of the economy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Development Index
• Production Cooperatives
• Resistance Economy
• Fuzzy Logic
• Iran