Investigating the Compliance of Operations and Financial Statements of Banks in the Foreign Exchange Sector With Interest-Free Banking Standards

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD Graduate of Economics, Tehran University and Director of Economic Studies Bureau, Iran Parliament Research Center, Tehran, Iran

2 PhD Student of Economics, Allameh Tabataee University and Researcher at Iran Parliament Research Center, Tehran, Iran

3 PhD Student of Economics, Tehran University, Tehran, Iran

Abstract

The proper fulfillment of the contracts specified in the Usury-Free Banking Act requires the implementation of special accounting rules which reflects the Usury-Free banking approach in the financial statements of the banks. Among these criteria, is the separation of bank income from Joint / Non-joint activities, and the formulation of Performance Statement of Investment Deposits. These criteria should be considered both in the domestic and foreign currency sector of the bank financial statements.
Through the analysis of Iran Central Bank's regulations on the calculation of Joint Revenues and the sharing of surplus earnings, and also by the examination of former financial statements of banks and the standard financial statements announced by the CBI, we show that the accounting processes related to foreign exchange deposits and facilities, is different from the Rial sector and does not fulfill the requirements of Usury-Free banking approach. This makes it virtually impossible to implement issues such as "Ala-al-hesab Interest on investment deposits" and "utilization of investment deposits in joint activities".
In fact, the current accounting practices regarding banks' foreign exchange assets and liabilities are exactly the same as those defined in conventional banking. Despite, Analyzing the international Sharia-compliant accounting standards, as well as the financial statements of foreign Islamic banks, shows that they do not distinguish between the monetary units of Islamic banks deposits in this regard. In order to remedy this defect in the banking system of Iran, suggestions are presented regarding the relevant regulations and standards.

Keywords

قانون عملیات بانکی بدون ربا جمهوری اسلامی ایران (1362).
قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1389).
دستورالعمل اجرایی چگونگی محاسبه سود قطعی سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار با احتساب حق‌الوکاله به‌کارگیری سپرده‌ها (1382).
شورای پول و اعتبار (1394). دستورالعمل «محاسبه سود مشاع»، مصوبه جلسه 1200.
روحانی، سیدعلی؛ و بنی‌طبا، سیدمهدی (1395). «آسیب‌شناسی نظام بانکی؛ نظارت شرعی بانک مرکزی»، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران.
ملاکریمی؛ فرشته، و قلیچ، وهاب (1395). «موانع حذف ربا از نظام بانکی ایران و ارائه راهکارهای اصلاحی»، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
مهدی، قائمی‌اصل؛ شهاب، متین؛ صادق، بافنده؛ و موسوی، سیدمهدی (1395). «بررسی عوامل تعیین‌کننده سود خالص در بانکدرای بدون‌ربا با تأکید بر تفاوت سود قطعی و علی‌الحساب (مطالعه موردی: نظام بانکداری بدون‌ربا ایران)». مطالعات اقتصاد اسلامی، 8(16)،
106-136.
بنی‌طبا، سید‌مهدی (1393). نقد شیوه‌های تجهیز و تخصیص منابع توسط نظام بانکی و ارائه پیشنهادات اصلاحی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه تهران، تهران، ایران.
میثمی، حسین؛ و قلیچ، وهاب (1390). «آسیب‌شناسی اجرای بانکداری اسلامی در کشور؛ دلالت‌هایی برای تحول در نظام بانکی». تازه‌های اقتصاد، 11(132)، 70-102.
مدرکیان، حسن؛ کرباسی‌یزدی، حسین؛ خوش‌مهر، عباس (1389). «ارزیابی سودمندی بندهای گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی در شفافیت صورت‌های مالی بانک‌های تجاری»، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرس